توحید شکر دل است و تصدیق شکر زبان + فیلم

سعید بیابانکی، شاعر و پژوهشگر ادبی در بیست‌ودومین برنامه چشمه حکمت ایکنا که به مناسبت ماه مبارک رمضان تهیه شده، با عرض ارادت و ادب به همه عاشقان و روزه‌داران، ابراز امیدواری کرد در لیالی قدر لایق آن باشیم تا همه را دعا کرده، به ویژه برای شفای حال بیماران و برای خوش شدن حال همه انسان‌های مؤمن روی زمین و گفت: در این درس‌گفتار در باب مفهوم «شکر» قرار است به‌اختصار در ادبیات عرفانی سِیری کنیم.

حقیقت؛ شُکر سخنِ دل بُوَد و اقرار دل به نعمت حق. شُکر دارای اقسامی است؛ شُکر بر سه قسمت است. شُکر زبان و تن و دل. اما شُکر زبان اعتراف بود به نعمت حق سبحانه‌ تعالی به نعت خشوع و تواضع. و شُکر تَن و ارکان، مشغول کردن تَن بُوَد به موافقت فرمان و خدمت. و شُکر دل، ملازمت بُوَد بر بساط شهود به نگاه داشتن حرمت.

در کتاب «شرح‌التعرف» آمده: هر نعمتی را شُکر از جنس او باید که شُکر نه آن است که بنده به زبان گوید الحمدلله؛ لکن شُکر به هفت اندام است. شُکر مال، سخاوت کردن است. و شُکر زبان، تصدیق است. و شُکر دل، توحید و محبت. و شُکر سَر، تقریب و مشاهدت است. و چون این‌همه یافت، شکر دیگر برتر از این مانده است و آن، آنست که این‌همه از او بیند نه از خود.

حکیم سنایی در «حدیقةالحقیقه» این‌گونه می‌فرماید که

آدمی سوی حق همی پوید

آن نکوتر که شُکر او گوید

موضع کفر نیست جز در، رنج

مرجع شکر نیست جز سَرِ گنج

چون شدی بر قضای او صابر

خواند آنگاه مر تو را شاکر

شِکَر شُکر او، که داند رُفت؟

گوهر ذکر او، که داند سُفت؟

امیدوارم که در این شب‌های عزیز شکرگزار نعمات خداوند بزرگ باشیم. همه همراهان درس‌گفتارها را تا درس‌گفتاری دیگر به خدای جان و جهان می‌سپارم. خدانگه‌دار...