صدای جوانان قرآنی به گوش مسئولان نمی‌رسد / جامعه قرآنی مطالبه‌گر باشد

به گزارش ایکنا از استان مرکزی، آزمون کتبی شانزدهمین دوره ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حفاظ با رعایت تمامی شیوه‌نامه‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی روز گذشته، 31 اردیبهشت ماه در دو حوزه اراک و ساوه با تلاوت مهدی خان‌آبادی، فعال قرآنی با حضور 141 شرکت‌کننده در رشته‌های حفظ ۱۰ جزء، ۲۰ جزء و کل در دانشگاه علوم پزشکی اراک برگزار شد.

حجت‌الاسلام نعمت‌الله سرلکیان، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی، در حاشیه برگزاری این آزمون به خبرنگار ایکنا، گفت: شانزدهمین دوره آزمون کتبی اعطای مدرک تخصصی به حفاظ ساعت ۹:۳۰ صبح روز جمعه، 31 اردیبهشت همزمان با سراسر کشور آغاز و 92 حافظ در رشته‌های حفظ ۱۰ جزء، ۲۰ جزء و حفظ کل در حوزه اراک و 42 نفر در حوزه ساوه شرکت داشتند.

وی تصریح کرد: مقدمات برگزاری آزمون از ساعت ۸ صبح روز جمعه آغاز و حفاظ از ساعت ۸:۳۰ دقیقه تا ۹ در جایگاه‌های خود قرار گرفتند و رأس ساعت ۹:۳۰ دقیقه آزمون آغاز و اجازه ورود به حفاظ داده نشد. آزمون تخصصی حفظ قرآن بر اساس مصوبه 573 شورای عالی انقلاب فرهنگی است که امسال شانزدهمین دوره آن برگزار شد.

سرلکیان در پاسخ به این سؤال که استقبال حفاظ از آزمون با شیوع کرونا چگونه بود، اظهار کرد: قطعاً شیوع کرونا بر همه چیز به ویژه محافل قرآنی تأثیر گذاشت، اما خوشبختانه با وجود بیماری استقبال نه تنها تفاوتی با سال گذشته نداشت، بلکه تا حدی نیز بهتر است. سال گذشته قریب به 13 حافظ موفق به اخذ درجه‌های مختلف حفظ شدند و انتظار ما امسال بیش از قبل است.

وی در ادامه به نگرانی حفاظ از برگزاری حضوری آزمون اشاره و تصریح کرد: نگرانی به‌جاست و از تمام ظرفیت‌ها برای حفظ سلامتی آنان استفاده کردیم. طبیعی است که به دلیل گسترش بیماری تعداد نفرات نسبت به سال‌های قبل کمتر بود و با مشکلاتی که سر راه برگزاری آزمون وجود داشت، اما این مجوز اخذ شد. دانشگاه علوم پزشکی در برگزاری این آزمون با اداره بسیار هماهنگ بود و جا دارد به دلیل اهمیت موضوع از فعالان این حوزه تشکر کنم.

سرلکیان در پاسخ به این سؤال که دلیل عدم استقبال حفاظ با وجود کثرت آنان در استان از آزمون ارزیابی چیست، بیان کرد: در استان تعدد حفاظ در رشته‌های مختلف حفظ بسیار است، اما حضور در آزمون مدرک تخصصی باید با آمادگی همراه باشد و شاید بسیاری از حفاظ آمادگی حضور در آزمون را ندارند و به همین دلیل از شرکت منصرف می‌شوند.

وی ادامه داد: برای ارتقای سطح دانش حافظان و قاریان در سطح استان آموزش‌هایی برنامه‌ریزی شده است، اما برخی از حفاظ به دلیل استفاده از اساتید خصوصی و فضای مجازی از شرکت در دوره‌های ارتقای استقبال نمی‌کنند. در حال حاضر نیز اگر حفاظ اعلام آمادگی کنند، این ظرفیت در استان برای برگزاری دوره تخصصی با استفاده از اساتید بنام وجود دارد.

سرلکیان اظهار کرد: حافظان زمانی می‌توانند اثرگذار باشند که بتوانند در زندگی فردی و اجتماعی تأثیرگذار بود. رفتار و عمل قرآنی باید در وجود حافظ نمود عینی داشته باشد تا بتوان او را به عنوان الگو به جامعه معرفی کرد. اگر حافظ اثرگذار نباشد، طبیعی است که از حفظ سودی نبرده است.

فضای تبلیغات آزمون ارزیابی حفظ ضعیف است

محمد قاسمی، حافظ 20 جزء قرآن و کارمند پتروشیمی شازند، نیز اظهار کرد: سال اولی است که در آزمون شرکت کردم و با توجه به ترجمه و مفاهیمی که کار کرده بودم، انتظار داشتم از این مشکل‌تر باشد. سطح برگزاری آزمون خوب بود، اما فضای تبلیغات برای آزمون ارزیابی حفظ بسیار ضعیف است و برای اطلاع‌رسانی باید از فضای مجازی استفاده کرد.

وی با بیان اینکه برخی از افراد حتی مردم با آزمون تخصصی حفظ آشنا نیستند و فضای اینستاگرام و تلگرام می‌تواند به شناخت عموم کمک کند، تصریح کرد: صفحههای پربازدید اینستا همچون قاریان ملی، بین‌المللی و اساتید قرآنی شناخته شده می‌تواند به تبلیغ این آزمون بپردازند که جای آن خالی بود و تبلیغ بسیار ضعیف انجام شد.

قاسمی ضرورت بکارگیری حافظان دارای مدارک تخصصی حفظ در سطوح مختلف را مورد تأکید قرار داد و افزود: دستگاه‌های متولی امر قرآن در قالب برنامه و طرح‌های مختلف از حفاظ در مراکز و فعالیت‌های قرآنی استفاده کند. برگزاری آزمون صرف گرفتن مدرک اثرگذاری مطلوب ندارد.

عامل بی‌انگیزه بودن حافظان

این حافظ 20 جزء مهم‌ترین دلیل بی‌انگیزه بودن حفاظ برای شرکت در آزمون تخصصی را بدون کاربرد بودن یا کم اثربودن این مدرک بیان کرد و افزود: حافظانی در استان فعالیت دارند که حتی در مسابقات اوقاف رتبه اول کسب کردند، باید دید جایگاه این حافظ کجاست؟ آیا برای معرفی آنان گامی مهم و کاربردی برداشته شده است، یا اینکه این شناخت تنها به جامعه قرآنی محدود است.

وی با تأکید بر اینکه حافظان نخبه و مقام‌آور باید در محیط‌های اجتماعی و بین مردم مورد تجلیل قرار گرفته و معرفی شوند تا بتوان از آنان الگویی عینی برای نوجوانان ساخت، تصریح کرد: حتی برای معرفی چهره‌های برتر حافظ استان در فضای مجازی نیز اقدام خاصی صورت نگرفته و در این حوزه ضعیف عمل شده است. فعالیت‌های قرآنی عمومی تنها به برنامه جزءخوانی ما مبارک رمضان محدود شده است و پس از آن برنامه‌های عمومی به دست فراموشی سپرده می‌شود.

قاسمی از درج نکردن اسم قاری و حافظ در محافل مذهبی و سوگواری ائمه اطهار(ع) گلایه کرد و افزود: طراحی پوسترها باید با دقت نظر بیشتری انجام و حساسیت برای معرفی جامعه قرآنی بیشتر باشد. متأسفانه جای نام حافظان و قاریان مدعو برای تلاوت در محفل مذهبی خالی است، نام سخنران و مداح در پوسترهای تبلیغاتی دیده می‌شود، اما خبری از نام تلاوت کننده قرآن نیست.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا عدم مطالبه‌گری جامعه قرآنی دلیلی برای عدم درج نام قاری و حافظ در تبلیغات محافل مذهبی نیست، بیان کرد: جامعه قرآنی، جامعه‌ای بدون مطالبه است و مطالبه‌گری در این مجموعه میزان حداقلی دارد و این امر دارای دلایلی است که می توان به توصیه صرف اساتید قرآنی به نوجوانان به جهت گام برداشتن در مسیر و رضای خدا اشاره کرد. نوجوان با همین تفکر رشد می‌کند و این تفکر اجازه هرگونه مطالبه‌گری را از او خواهد گرفت.

قاسمی درخواست برپایی جلسات تخصصی ویژه حافظان در سطح شهر و استان را داشت و اظهار کرد: بی‌شک با وجود داشتن جلسات تخصصی حفظ، حافظان می‌توانند محفوظات خود را ارائه داده و همین عامل زمینه ارتقای سطح آنان را فراهم می‌کند. همچنین اوقاف کلاس‌های تخصصی برای شرکت‌کنندگان مرحله کشوری را زودتر برگزار کرده و تنها به هفته منتهی به مسابقات موکول نکند.

حافظان اهمیت آزمون تخصصی حفظ را درک نکردند

ابوذر کرمی، حافظ کل قرآن و دارنده رتبه اول چهارمین دوره مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان جهان، نیز ضرورت توجه به این آزمون را توصیه کرد و افزود: اگر اهمیت برگزاری این آزمون در استان و کشور بازگو شود، قطعاً تعداد بیشتری از حافظان در آزمون شرکت و یا از آن بالاتر در حوزه حفظ وارد می‌شوند.

وی ادامه داد: با وجود اینکه امتیازاتی برای آزمون گذاشته‌اند، اما برخی از حافظان اهمیت این آزمون را درک نکرده‌اند و لازم است امتیازات بیشتری باید برای آن قرار دهند و یا حداقل همان امتیازات در نظر گرفته شده به درستی اعمال شود تا حافظان با انگیزه بیشتر مرور کرده و خود را برای شرکت در آزمون آماده کنند.

کرمی بیان کرد: بهتر است در آزمون مرحله سوم (مفردات و ترجمه) از ترجمه‌ای استفاده شود که بیشتر مورد توافق است. بسیاری از حافظان شرکت‌کننده معترض هستند که پاسخ‌ها در این مرحله با آنچه با دیگر ترجمه‌ها مقایسه می‌کنند تطابق لازم را ندارد و همین عامل باعث می‌شود بسیاری از دوستان با نمرات منفی مواجه شده و امتیاز لازم را کسب نکنند. در آزمون مرحله چهارم نیز به جای تفسیر نمونه، تفسیر دیگر و کاربردی‌تر باشد به نظرم بهتر است.

وی شرکت نکردن حافظان در آزمون‌ها و مسابقات قرآن را شرایط کرونایی دانست و بیان کرد: با شیوع کرونا تمرین حافظان در کلاس‌ها با مشکل مواجه شد. چراکه بسیاری از مؤسسات تعطیل شده و یا نیمه فعال هستند. تمرین و تکرار، انگیزه برای رقابت را بیشتر می‌کرد و از سوی دیگر برگزاری مسابقات به صورت مجازی نیز رغبت و انگیزه را از شرکت‌کنندگان گرفته است. برگزاری لیگ حافظان نیز نقطه قوتی است که می تواند به حضور پرشورتر حافظان در این آزمون و دیگر مسابقات کمک کند.

ضرورت برگزاری دوره‌های مفاهیم و صوت و لحن

ابوالفضل صفری، حافظ کل قرآن و دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث، هم در حاشیه برگزاری آزمون تخصصی حفظ بیان کرد: این آزمون، مهم‌ترین آزمون کشوری برای حفاظ است و خروجی آن افرادی است که در رشته حسن حفظ، ترجمه و مفاهیم تسلط مطلوب دارند.

وی با اشاره به اینکه امتیازات خوبی برای آزمون حفظ تخصصی در نظر گرفته شده است، اما عملاً آن‌طور که باید و شاید اجرایی نمی‌شود، اظهار کرد: متأسفانه به دلیل عدم شناخت و معرفی صحیح این آزمون، بین دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی تفاهم لازم وجود ندارد و برخی مصوبات همچون امتیازات این آزمون هنوز اجرایی نمی‌شود.

صفری ادامه داد: اعتبار مدارک دانشگاهی از مدرک تخصصی حفظ بسیار بیشتر است و به دلیل عدم شناخت مورد استقبال قرار نمی‌گیرد که با تلاش بیشتر و معرفی بهتر قطعاً اتفاقات خوبی خواهد افتاد. مسئولان و متولیان امر قرآن باید نسبت به معرفی این آزمون تلاش بیشتری داشته باشند و جدی‌تر با آزمون برخورد کنند.

وی با بیان اینکه بخش عمده عدم استقبال آزمون از سوی حفاظ به عدم تسلط آنان بازمی‌گردد، تصریح کرد: برای شرکت‌کنندگان مرحله اول آزمون دوره‌های ترجمه و مفاهیم برگزار و از برنامه‌ریزی دوره‌های صوت و لحن در طول سال غافل نباشیم.

ضرورت تشکیل جلسات قرآن ویژه بانوان

معصومه نادی، حافظ کل و شرکت‌کننده در این رشته، نیز سطح برگزاری آزمون را سخت بیان کرد و افزود: امسال اولین بار است که در آزمون حفظ کل شرکت می‌کنم و آزمون نسبت به سال‌های قبل که مرور کرده بودم، دشوارتر بود. سال گذشته با شیوع بیماری کرونا بسیاری از جلسات قرآن تعطیل بود و همین عامل کمی از توان و تسلط حفاظ کاسته است و انتظار می‌رفت شرایط سخت در نظر گرفته می‌شد.

وی ضرورت برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی در رشته ترجمه و صوت و لحن ویژه حفاظ را مورد تأکید قرار داد و افزود: جلسات قرآنی ویژه بانوان کم است و برای رفع این مشکل باید فکری شود. بانوان حافظ باید جلسه‌ای برای ارائه محفوظات خود داشته باشند که به این امر کم‌توجهی می‌شود.

پرونده آزمون طرح ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حافظان هرسال در غباری از مظلومیت بسته می‌شود و خبری از رسانه‌های مکتوب، خبرگزاری‌ها و صدا و سیما برای پخش و ضبط این آزمون نیست و اگر هم باشد تنها به گزارشی کوتاه خلاصه می‌شود، هیچ‌گاه در این برنامه‌ها پای درد دل جوانان قرآنی نمی‌نشیند تا از این طریق صدای آنان به گوش مسئولان برسد تا شاید گرهی از گره‌های آنان باز شود. شنیده‌ها حاکی از این است که برای انعکاس آزمون رسانه‌ای دعوت نشده بود و بخشی از انتقاد عدم حضور رسانه به روابط عمومی اداره کل تبلیغات اسلامی استان و کارشناس امور قرآنی اداره امور قرآنی این حوزه باز می‌گردد و این امر حاکی از آن است که شاید انعکاس اخبار مهم قرآنی را به وقتی دیگر موکول کرده‌اند.

پس از پایان آزمون مرحله کتبی طرح ارزیابی و اعطای مدرک به حافظان پرونده این آزمون به نوعی بسته می‌‌شود، چراکه شرکت‌کنندگان می‌دانند با نبود امتیاز لازم مجوز ورود به مرحله دوم (شفاهی) را کسب نخواهند کرد. گلایه حافظان مبتنی بر مصوبات خاک خورده این طرح جای تأمل دارد، آیا راهکاری برای ایجاد تفاهم هرچه بیشتر بین دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرایی شدن مصوبات وجود ندارد؟ برگزاری دوره‌های تخصصی ترجمه و صوت و لحن نیز از دیگر مطالبات حفاظ است که بایستی مورد توجه قرار گیرد، اما باید دقت کرد تمام توجهات به مرکز استان نباشد و حداقل بخشی از ظرفیت‌ها و امکانات موجود به روستاها و مناطق محروم اختصاص پیدا کند.