شفافیت محل هزینهکرد بودجههای دولتی از سوی هر نهاد و ارگانی موضوعی است که کمتر رسانهای به آن بیتوجه است و رسانهها احصای جزئیات آن را جزء وظایف خود میدانند. در حیطه امور قرآنی کشور نیز این شفافیت نیز حائز اهمیت است. در همین راستا این بار با رحیم قربانی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای فرهنگی ـ مردمی قرآن و عترت کشور، گفتوگو داشتیم و محل هزینهکرد بودجه تخصیص یافته به این اتحادیه را از محل بودجه تحقق اهداف منشور توسعه فرهنگ قرآنی (بودجه قرآنی سال 97) از وی جویا شدیم. وی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا گفت: یکی از رویکردهایی که همواره خودم و اعضای هیئت مدیره اتحادیه به آنها تأکید داشته و دارند، بحث شفافیت مالی چه اتحادیه کشوری و چه اتحادیههای استانی است.
قربانی افزود: با این شفافیت، اطمینان دو طرفه میان دستگاهها و نهادهایی که در نظر دارند با این اتحادیه چه در سطح کشور و چه در سطح استان کار کنند، ایجاد میشود و از سوی دیگر میان مؤسسات نیز اطمینانی حاصل میشود و از آن مهمتر اینکه مطالبهگری اتحادیه از نهادها و دستگاههای مختلف راحتتر میشود.
وی با تأکید بر اینکه انتظار ما این است که نهادها و دستگاههای قرآنی نیز شفاف درباره عملکرد و هزینههای جاری خود صحبت کرده و گزارش ارائه دهند، گفت: بیش از 11 سال از تأسیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی میگذرد، چندین سالی است که بودجه و هزینههای خاصی را به این شورا اختصاص دادهاند، اما کمتر کسی، روند کار این دستگاهها و نهادها را متوجه شده است، چون همه چیز محرمانه بوده در صورتی که در امور قرآنی موضوع محرمانه نیست، مگر اینکه یک درصد آن خاص و محرمانه باشد.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآنی کشور ادامه داد: اما با جریانی که ایکنا پیگیری کرد و پیگیری که خود این اتحادیه نیز داشته است، الحمدالله این رویکرد نه بگویم کامل، اما در برخی از دستگاهها چه مردمی و چه دولتی شروع شده است و به شفافیت مالی پرداختهاند و گزارشهایی را در پایگاههای اینترنتی خود اعلام میکنند. البته وقتی به موارد اعلام شده، نگاه میکنیم، باز هم جای اما و اگر و سوال است، اما به هر حال به عنوان قدم اول خوب است.
وی با تأکید بر اینکه در بحث صرف هزینهها، ضوابط، رویکردهای اختصاص به آن بودجه مهم است و باید معلوم باشد، گفت: در غیر این صورت اگر هزینهای هم پرداخت و اعلام شود، اما آن نتیجهای که باید حاصل نشود فایده ندارد، یعنی عملاً ما کارهایی کردیم، محل هزینه بودجه را نیز اعلام کردیم، اما عملاً ما نتیجه و تأثیر مناسب و خروجی خاصی را ندیدیم. خود این نشانگر این است که باید خیلی از نهادها و دستگاهها از جمله نهادهای مردمی پاسخگو باشند. اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت کشور که اسفند ماه سال 97 به طور رسمی ثبت شد، آمادگی خود را برای تعامل با دستگاهها و نهادهای مختلف جهت همکاری و بهرهمندی از ظرفیتهای مؤسسات قرآنی اعلام کرد.
مجموع مؤسساتی که در یک استان وجود دارد، موقعیت منطقه از نظر محرومیت، وضعیت فرهنگی و نیازی که به ارتقای فرهنگ در آن استان است، وسعت استان، نوع فعالیتهای ویژه و ابتکاری که مؤسسات انجام میدهند، شاخصهایی است که بر این اساس استانها امتیازبندی شده و میزان اعتبار هر استان مشخص میشود
وی ادامه داد: همچنین با وجود اینکه مقرر بود 50 درصد هزینه بودجه قرآنی واریزی به شورای توسعه فرهنگ قرآنی به بخش مردمی اختصاص پیدا کند، اما محقق نشد. این مورد همچنان مورد اعتراض و مطالبه ماست. با وجود اینکه شورای توسعه مصوب کرده بود، چرا این کار را انجام نمیدهند؟ درصدی که به اتحادیه اختصاص پیدا کرده، تقریباً بین 5 تا 10 درصد این مصوبه است. هر چند که شورای توسعه همان بودجهای را که به این اتحادیه اختصاص داده است، به اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت نیز اختصاص داده است، اتحادیهای که از سال 92 تاکنون، تغییراتش بهروزرسانی نشده و براساس قانون، اصلاً بانکها نمیتوانند، با آن کار کنند و اگر تفاهمنامهای نیز منعقد شده است، باطل خواهد بود.
قربانی با اشاره به اینکه در نیمه نخست امسال از سوی شورای توسعه، اعتباری بالغ بر هفتصد میلیون و 470 هزار تومان به اتحادیه اختصاص یافته است، افزود: همین نسبت به اضافه حدود 30 میلیون یا 40 میلیون تومان بیشتر به اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت کشور واریز شده است، علاوه بر آن نیز نزدیک به سه میلیارد و 600 میلیون تومان هم به اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت مجدد داده شد که آنها میگویند به عنوان اینکه اتحادیه، حساب معین بوده به آنها اختصاص یافته است. چند ماهی است که این موضوع را پیگیری میکنیم، درخواست دادیم چه از شورای توسعه فرهنگ قرآنی و چه از آن اتحادیه تا بیایند و گزارش ارائه دهند و بگویند که سه میلیارد و600 میلیون تومان را به کجاها دادهاند؟ اما پاسخی دریافت نکردهایم.
وی با تأکید بر اینکه این سه میلیارد و 600 میلیون تومان بعد از 700 میلیون تومان، تخصیص یافته است، درباره تخصیص و یا عدم تخصیص این مبلغ به اتحادیه تشکلها، بیان کرد: البته اعلام کردند، این امانت نزد ماست و مربوط به دستگاهها و نهادهای دولتی است. اعتراض ما بر این بود که میخواهید بالسویه بدهید، این را چرا بالسویه ندادید؟ اتحادیه مؤسسات و تشکلهای فرهنگی ـ مردمی قرآن و عترت کشور این را تقسیم میکرد، موردی نبود، اگر هم شما تقسیم میکردید، جهت شفافیت بودجه شورای توسعه فرهنگ قرآنی باید جزئیات آن مشخص شود .این سه میلیارد و 600 میلیون تومان به کجاها داده شده است؟
قربانی در پاسخ به این سؤال که بودجه 700 میلیون و 475 هزار تومان اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآنی در کجا صرف شد؟ اظهار کرد: با وجود اینکه شروع فعالیت این اتحادیه بود و درگیر مسائل مختلفی بودیم، اما سعی ما بر این بود به دلیل اینکه طی سالهای اخیر مؤسسات قرآنی مورد بیتوجهی قرار گرفتند، در قالب مبالغ حمایتی به آنها کمکهایی شود. شاخصهایی را برای اختصاص این اعتبار در نظر گرفته شد.
دفتر اتحادیه مجوز بکارگیری هفت نفر را از هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات و تشکل های فرهنگی ـ مردمی قرآن و عترت کشور دریافت کرده است، اما احساس میکنیم به جهت صرفهجویی و هم کارآیی بیشتر میشود با تعداد نفرات کمتر، کارها را پیگیری کرد، بنابر این با کمترین افراد، فعالیتهای دفتر اتحادیه را به جلو میبریم، البته هر چند برخی از آنها بدون دریافت حقالزحمه همکاری دارند
مدیرعامل اتحادیه قرآنی به توضیح درباره این شاخصها پرداخت و افزود: این شاخصها شامل مجموع مؤسساتی است که در یک استان حضور دارند. در نظر گرفتیم که بیش از دو سوم این بودجه به استانها اختصاص یابد و اندک چیزی که باقی میماند صرف هزینههای جاری اتحادیه کشوری چون برپایی مجمع عمومی، جلسات هیئت مدیره، حقالزحمه پرسنل دفتر و ... شود. از سوی دیگر روند اعطای اعتبار به مؤسسات دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و یا سازمان تبلیغات اسلامی را قطع کردیم. به عبارت دیگر اعتبارات را به مؤسسات قرآنی، فارغ از اینکه مجوز آنها مربوط به کدام سازمان و دستگاه است اعطا کردیم، یعنی چتر حمایتی و پوششی ما برای همه مؤسسات است. هر چند در استانها اتحادیهها موظف به واگذاری این اعتبارات با این رویکرد هستند. چون رصد فعالیتها، تأثیرگذاری فعالیتها، نوع کاری که مؤسسات استانی انجام میدهند برعهده اتحادیههای استانی است و از سوی دیگر این واگذاری اعتبار به اتحادیههای استانی مانع میشود از اینکه به مانند گذشته فقط به مؤسسات محدودی اعتبارات واریز شود و فعالیت دیگر مؤسسات نادیده گرفته شود.
وی ادامه داد: مجموع مؤسساتی که در یک استان وجود دارد، موقعیت منطقه از نظر محرومیت، وضعیت فرهنگی و نیازی که به ارتقای فرهنگ در آن استان است، وسعت استان، نوع فعالیتهای ویژه و ابتکاری که مؤسسات انجام میدهند شاخصهایی است که بر این اساس استانها امتیازبندی شده و میزان اعتبار هر استان مشخص میشود.
قربانی در پاسخ به این سؤال که این پنج شاخص بر چه اساسی تهیه شده است؟ بیان کرد: براساس جلسات کارشناسان و صاحبنظران این عرصه و همچنین نظرات اعضای هیئت مدیره، این معیارها انتخاب شدند و مهمتر از آن در نظر داشتیم تا نگاه عادلانه به تمام استانها داشته باشیم و رشد همه جانبه مؤسسات قرآنی استانها را شاهد باشیم.
مدیرعامل اتحادیه قرآنی کشور با تأکید بر اینکه مناطق محروم به دلیل نیاز فرهنگی که دارند، باید بیشتر مورد توجه و حمایت مالی قرار گیرند، اضافه کرد: امیدواریم با این تخصیص به مرور، عدالت قرآنی در تخصیص بودجه در نظر گرفته شود که براساس جدول ذیل نشان میدهد که به هر استان چه مقدار اختصاص یافته است.
قربانی در پاسخ به این سؤال که آیا بهتر نبود تا شاخص دیگری به این پنج شاخص اضافه میشد، به طور مثال رسیدگی به مؤسسات استانهایی که دچار بلاهای طبیعی شدند؟ گفت: این امر در شاخص موقعیت منطقهای از لحاظ محرومیت دیده شده است، یعنی فعالیت جهادی و محرومیتزدایی در این مورد توجه شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا معیاری برای توزیع این اعتبار در سطح استان از سوی اتحادیههای استانی در نظر گرفته شده است؟ بیان کرد: استانها نیز معیارهایی به غیر از این پنج شاخص ندارند. براساس همان، مجموعهای از برنامهها داده شده که اینها باید اجرایی شود. بر این اساس از استانها این نوع فعالیت را خواستار شدیم، مثلا بحث حفظ قرآن، ترجمه و مفاهیم عمومی، تربیت نیروی انسانی متخصص، کارهای پایهای و مطالعاتی که باید انجام شود و عرصههای جدیدی که اینها باید وارد شوند، یعنی برای فعالیتشان شاخص و برنامه تعریف شد. اتحادیه این برنامه را از استانها و مؤسسات میخواهد تا براساس همان، حمایت عمومی از موسسات انجام شود.
قربانی درباره نحوه هزینه پرسنل و اداری دفتر اتحادیه اظهار کرد: از همین یکسوم باقیمانده اعتبار، هزینه میشود، البته دفتر اتحادیه مجوز بکارگیری هفت نفر را از هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات و تشکل های فرهنگی ـ مردمی قرآن و عترت کشور دریافت کرده است، اما احساس میکنیم به جهت صرفهجویی و هم کارآیی بیشتر میشود با تعداد نفرات کمتر، کارها را پیگیری کرد، بنابر این با کمترین افراد، فعالیتهای دفتر اتحادیه را به جلو میبریم، البته هر چند برخی از آنها بدون دریافت حقالزحمه همکاری دارند.
وی با تأکید بر اینکه مجموع مؤسسات قرآنی دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی حدود پنج هزار موسسه است، افزود: این اعتبارها درصد ناچیزی است که در اختیار مؤسسات قرآنی قرار میگیرد. به خاطر همین است که انتظار این است که آن 50 درصد بودجهای که به اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت که قانونی نیست، واگذار شد، به این اتحادیه واگذار میشد، چون میتوان گفت این امر هدر رفتن هزینههاست، اسم بر این است که مجموعاً نزدیک به یک میلیارد و 500 میلیون تومان به اتحادیهها دادیم، ولی عملا این امر تحقق پیدا نمیکند. یکی از مسائل مهمی که نیاز به سرانجام رسیدن اتحادیه مدغم کشوری است، وجود همین مسائل است یعنی سر و سامان پیدا کردن وضعیت مالی، وضعیت حمایت از مؤسسات و ...
با این شفافیت، اطمینان دو طرفه میان دستگاهها و نهادهایی که در نظر دارند با این اتحادیه چه در سطح کشور و چه در سطح استان، کار کنند، ایجاد می شود و از سوی دیگر میان مؤسسات نیز اطمینانی حاصل میشود و از آن مهمتر اینکه مطالبهگری اتحادیه از نهادها و دستگاههای مختلف راحتتر میشود
مدیرعامل اتحادیه قرآنی کشور با اشاره به دیگر فعالیتهای اتحادیه اضافه کرد: برگزاری یک مجمع عمومی، دو همایش مدیران عامل اتحادیههای قرآنی استانها در تهران و اردبیل، تشکیل شش جلسه هیئت مدیره و بازدید از حدود هشت استان چون خوزستان، کرمان، سیستان و بلوچستان، گلستان، لرستان، همدان، بوشهر و اردبیل از دیگر فعالیتهای این اتحادیه بوده است.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآنی ـ مردمی کشور با اشاره به تفاهمنامه حمایتی که با سازمان دارالقرآن الکریم منعقد کردهاند، تصریح کرد: طی این تفاهمنامه، فعالیتهای مشارکتی و حمایتی میان سازمان دارالقرآن و مؤسسات قرآنی انجام میشود تا از ظرفیت تشکلهای قرآنی ـ مردمی بیش از پیش استفاده شود. بر همین اساس 700 میلیون تومان به اتحادیه تخصیص داده شده است، در واقع ما یک واسط شدیم که این اعتبار را طی انجام این برنامهها به مؤسسات واریز کنیم.
قربانی درباره هزینهکرد این اعتبار، ادامه داد: بخشی از آن در راستای تجهیز مؤسسات و کمک به این موضوع و دیگر ثبت اتحادیههای استانی و تفاهمنامه با بانکها برای دریافت وام، صرف میشود به این معنا که در قالب اعتباری به اتحادیههای استانی به منظور سپردهگذاری در بانک برای اخذ تسهیلات برای مؤسسات قرآنی پرداخت میشود. پنج استان هنوز روند ثبت اتحادیه آنها طی نشده است و این اعتبار نزد اتحادیه کشوری قرار دارد تا این فرایند انجام شود.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای فرهنگی ـ مردمی قرآن کشور درباره زمانبندی جلسات هیئت مدیره، ادامه داد: طی برنامهریزی انجام شده مقرر شد، ماهی یک بار، اواخر هر ماه یا اوایل ماه تشکیل شود که بستگی به حضور اکثریت اعضا و همچنین فوریت موضوع دستورجلسات، دارد.
وی در خصوص نحوه بازدید از استانها گفت: 10 نفر از اعضای هیئت مدیره اتحادیه را به عنوان معین و استان آنها را استان معین تعیین کردیم که آنها ارتباط دائمی با استانها مثلاً دو یا سه استان را دارند. جز برنامههای ما هم هست که هر دو ماه تا حداکثر سهماه این استانها با همدیگر جلساتی را داشته باشند و مسائلشان را بررسی کنند، سپس هر فصل مدیران عامل استانها و اعضای هیئت مدیره اتحادیه کشوری با یکدیگر جلسه داشته باشند که دومین جلسه فصلی در اردبیل انجام شد و تا پایان سال، دو جلسه دیگر تشکیل خواهد شد.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای فرهنگی ـ مردمی کشور درباره وضعیت اتحادیه استان تهران، اظهار کرد: متأسفانه استان تهران برخلاف آن چیزی که انتظار داریم، یکی از ضعیفترین اتحادیههای استانی بوده است، قطعا ما این موضوع را در خیلی از موارد احصا میکنیم و در خیلی از موارد هم آن حمایتهای که بوده به تناسب فعالیتش انجام دادهایم. اگر فعالیت ویژهای داشتند، قطعاً میتوانستیم بیشتر حمایت کنیم. امیدواریم با انتصاب جدید حجتالاسلام والمسلمین سیدحسین کوششی به عنوان مدیرعامل اتحادیه استان تهران، که در این زمینه نیز سابقه هم دارند، بتوان شاهد انسجام خوبی بود.
وی با اشاره به اینکه پنجم مهرماه از مهلت سهماهه بیانیه دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره ادغام اتحادیههای قرآنی میگذرد، اظهار کرد: انتظار ما بر این بود که هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مهلت کمتر بتواند این کار را انجام دهد، گرچه کارشناسی متعدد و جلسات مختلف لازم نیاز بود که این عزیزان با مسئولان و دستگاههای مختلف داشتهاند و البته انتظار فراتر از این بود.
قربانی با گلایه از اینکه طی یکی دو ماه اول پس از صدور این بیانیه کار خاصی انجام نشد، اظهار کرد: درخواست و پیگیریهای ویژه اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت کشور بود که این هیئت را مجاب کرد. بحثی که داریم این است که بیانیه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید فصلالخطاب همه باشد، اینجا کامل و شفاف اعلام شده است که تنها اتحادیه رسمی «اتحادیه مدغم کشوری که کلیات اساسنامه آن براساس مصوبه جلسه ۲۴ و ۲۵ شورای توسعه فرهنگ قرآنی تصویب شده است؛ جایگزین اتحادیههای قرآنی موجود میشود» اما اینکه این هیئت بیاید و کار را دوباره از پیش تر شروع کند، به هیچ وجه قابل قبول نیست. جلسات باید در جهت عملیاتی کردن بیانیه شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد والا اگر بخواهند تازه به بررسی چرایی ادغام و ... بپردازند، این اصلاً قابل پذیرش نیست و پیشنهادهای مختلف را نیز ارائه کردهایم.
وی با اشاره به بندی که در این بیانیه آمده است که «اتحادیههای مردمنهاد قرآنی استانی که به ثبت رسیدهاند و براساس مصوبات شورا و هیئت رسیدگی به مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت به عنوان اتحادیه مدغم استانی تغییر نام و اساسنامه دادهاند، تنها اتحادیه مردمنهاد قرآنی استان هستند و تمامی مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت که دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی هستند، میتوانند به عضویت اتحادیه استانها درآیند»، ادامه داد: همچنین براساس بند دیگر این بیانیه «اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت کشور و اتحادیههای استانی تحت پوشش آن، تنها تشکیلات مرکزی فراگیر مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت در سطح کشوری و استانی هستند. از این پس مسئولیت نظارت بر فعالیت اتحادیههای کشوری و استانی و تأیید هرگونه تغییرات اساسنامه و سایر امور حقوقی و معرفی به مرجع ثبتی، منحصرا بر عهده هیئت فوق خواهد بود و این هیئت، میتواند طی سه ماه آینده نسبت به برگزاری انتخابات پیش از موعد هیئت مدیره و بازرسان اتحادیههای استانی مدغم اقدام نماید.» اعلام کردیم که مشکل خاصی ندارد، هر استانی را که این هیئت فکر میکند نیاز به برگزاری مجمع استانی دارد، خود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پای کار بیاید و هزینههای آن را متقبل شود و ما نیز تمام توان خود را به کار میگیریم تا تمام خاصههای آنها به صورت عادلانه انجام شود.
مدیرعامل اتحادیه قرآنی کشور بیان کرد: صورت جلسه مجمع عمومی بیش از 26 استان از سوی مسئولان دو طرف آن زمان از سوی سازمان دارالقرآن الکریم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسئولان دو اتحادیه امضا شده است. هیچ عقل سلیمی نمیگوید مطلبی که پای آن امضا شده است، دوباره ان قلت وارد شود. باز هم مسئلهای نیست در صورتی که وزارت ارشاد پای کار بیاید و هزینههای برگزاری مجمع در سطح استانها را، که هزینه بالایی هم دارد، تقبل کند. پس از مشخص شدن هیئت مدیره اتحادیههای استانی، نفراتی که باید برای مجمع عمومی اتحادیه کشوری حضور پیدا کنند، مشخص میشود. ما هم این آمادگی را داریم که مجمع عمومی کشوری پس از اتحادیه استانهایی که بر آن حرف دارند، تشکیل شود. اما اینکه بیایند تازه بگویند ادغام تشکیل شود یا نشود، این موضوع روند را با مشکل روبهرو میکند و قطعاً با واکنش شدید مؤسسات قرآنی همراه خواهد بود.
گزارش عملکرد تخصیص اعتبار اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت استانها(برای بزرگنمایی روی تصاویر کلیک شود.)
جدول 5 درصد حق ستادی
انتهای پیام