سرخط علم/ از فتوا به قمار بودن «برنده باش» تا کاربست علم دینی در آموزش و پرورش
گروه حوزه علمیه ــ حوزه و دانشگاه در هفته‌ای که گذشت شاهد برگزاری رخدادهای مهمی بود که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به فتوای آیت‌الله مکارم به قمار بودن مسابقه تلویزیونی «برنده باش» اشاره کرد.
به گزارش ایکنا؛ در هفته‌ای که گذشت شاهد برگزاری رویدادها و نشست‌های علمی مختلفی در حوزه علمیه و پژوهشگاه‌‌ها بودیم که در ادامه اهم آنها از نظر می‌گذرد:
دروس تفسیر و خارج فقه مراجع و علما
آیت‌الله مکارم: جوائز مسابقات اگر از مردم باشد قمار است
آیت‌الله مکارم شیرازی، چهارم اردیبهشت ماه، در درس خارج فقه خود با اشاره به اینکه اگر دستگاهی پیدا شود و به مردم بگوید اگر کسی جواب سؤالات را بدهد جایزه می‌دهیم آیا این درست است؟ بیان کرد: اولاً باید سؤالات درستی پرسیده شود چون برخی مواقع سؤالات مذهبی هم می‌پرسند که مثلا موسی چندبار در قرآن آمده یا چند صاد در سوره صاد آمده که این سؤالات ارزش ندارند؛ ثانیا اگر در مورد جوائز پول را از خودشان بدهند و مسابقه بگذارند اشکالی ندارد، اما اگراین پول را از خود مردم به عناوین مختلف بگیرند کما اینکه این کار انجام می شود حرام است.
این مفسر قرآن تصریح کرد: براساس اطلاع افراد مطلع، گفته شده که ۹۵ درصد سود این مسابقات به برگزارکنندگان و تنها ۵ درصد جایزه داده می‌شود که با صراحت از سوی مراجع حرمت آن اعلام شده و مصداق بارز بخت‌آزمایی است و بدتر از آن اینکه تنظیم کننده این مسئله، پول زیادی می گیرد.
آیت‌الله جوادی‌آملی: علم سکولار با فطرت ناسازگار است
آیت‌الله جوادی آملی، سوم اردیبهشت‌ماه در درس تفسیر در مسجد اعظم با بیان اینکه اختلاف، فساد و کینه را نباید به دل راه بدهیم، زیرا با فطرت ناسازگار است، تصریح کرد: ورود این میهمانان غیرمفید باعث نزاع درونی است و فرد باید با قرص بخوابد.
وی با بیان اینکه انبیاء آمدند تا در درون انسان انقلاب ایجاد کنند، افزود: حیف از نهج‌البلاغه که امروز دست ما از همه آن کوتاه است و محذوفات زیادی دارد؛ امام در این کتاب شریف به این مضمون فرمود که من کوهی هستم که سیل دارم و اگر شما سد نسازید شما را خواهد برد؛ همچنین در مورد ائمه(ع) آمده که ما ۱۴ معصوم، میدان انقلاب دینی هستیم و اگرکسی بخواهد لایه درونی انسان را بشکافد ایشان هستند.
همایش «علم دینی و کاربست آن در آموزش و پرورش» برگزار شد
همایش «علم دینی و کاربست آن در آموزش و پرورش»، پنجم اردیبهشت در قم برگزار شد. یکی از بخش‌های این همایش به پخش پیام تصویری آیت‌الله جوادی‌آملی بود که در بخش‌هایی از آن آمده است یکی از ادعیه ماه شعبان صلوات‌های مخصوص امام سجاد(ع) است که ایشان وجود مبارک پیامبر را به عنوان مهیئه یاد کرده است؛ پیامبر(ص) جامع قرآن و عترت است و در این نیایش از خدا خواستیم که او را میدان باز برای ما قرار دهد؛ مهیئه دشت وسیعی است که مسافر از هر جهت بخواهد وارد آن سرزمین شود راه باز است.
عقلانیت وحیانی دو پیام دارد؛ ثابت می‌کند هر علمی که موضوعش فعل خدا باشد دینی است و از نظر تفسیر قرآن، قرآن هر موجود خارجی را نه هر فعل انسان دینی می‌داند؛ زیرا هر چه در خارج است آیت حق است؛ این آیت نظیر پرچم یک کشور یا از سنخ انسان ناطق نیست بلکه از سنخ‌الوجود موجود است که ذاتی هویت است نه ماهیت؛ لذا آیت بودن ذاتی هویت است. هر قدمی که در این راه برداشته شود مشمول عنایت خداست و اختلاف هم اختلاف رحمت است، زیرا خلأ یکی را دیگری پر می‌کند. همان طور که شب و روز به تعبیر قرآن، اختلاف دارند تا خلأ یکدیگر را پر کنند و این اختلاف نظر از سنخ تأمین کمبودهای یکی از سوی دیگری است.
همچنین مهدی گلشنی به عنوان یکی از سخنرانان این همایش با اشاره به چرایی علم دینی گفت: با مطرح شدن مکاتب تجربی که فقط برای تأثرات حسی ارزش قائل بودند، متافیزیک به محاق رفت؛ این مکاتب معتقدند که جواب سؤال را فقط علم تجربی می‌دهد، ولی کم‌کم تردید‌ها به ویژه از سوی برتراندراسل شروع شد.
گلشنی با بیان اینکه سوءاستفاده از علم رایج یکی از مواردی بود که علم دینی را ضروری می‌کند، تصریح کرد: بسیاری از سؤالات خود علم را علم نمی‌تواند جهان دهد؛ دغدغه‌های انسانی مانند اینکه از کجا آمده و کجا خواهد رفت را هم علم نمی‌تواند پاسخ دهد. در گذشته مطالب الحادی از طرف فلاسفه مطرح می‌شد، ولی در دهه‌های اخیر از سوی علمای علم تجربی بیان می‌شود؛ امروز یک چهارم فیلسوفان غرب خداباور هستند و هاروارد کتابی در این زمینه منتشر کرده است و در مقابل عمدتاً شبهات از سوی علمای علم تجربی بیان می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی ذوعلم نیز با بیان اینکه باید تحول جدی در دروس مدارس صورت گیرد، بیان کرد: کنکور مانع جدی تحول در آموزش و پرورش و کاربردی شدن دروس برای دانش‌آموزان است.
نشست علمی «عرضه حدیث بر قرآن»
نشست علمی «عرضه حدیث بر قرآن» برگزار شد و محمد مرادی، استاد دانشگاه قرآن و حدیث با بیان این که در منابع اسلامی برخی احادیث بر قرآن عرضه و در مورد آن بحث صورت گرفته شده است، گفت: ۵۷ حدیث در کل منابع اسلامی آمده که ۳۱ مورد در منابع شیعی، ۲۰ مورد در منابع اهل تسنن و شش مورد در منابع زیدیه ذکر شده است؛ البته باید گفت که بخش بزرگی از احادیث مربوط به شخص پیامبر اکرم(ص) است. در میان علمای شیعه احادیث عرضه شده بر قرآن تلقی به قبول شده‌اند، ولی غالب علمای اهل سنت عرضه حدیث بر قرآن را تلقی به قبول نمی‌کنند و قائل بر این هستند که احادیث خود در کنار قرآن هستند و نیاز نیست بر یکدیگر عرضه شوند.
وی با اشاره به این مطلب که شاید امروزه، تأکید بر عرضه حدیث، به معنای دگراندیشی تلقی شود و پیامدهایی هم در بر داشته باشد، گفت: واقعیت این است که به رغم مشکلات مورد تأیید در حدیث، اما عرضه، رمق چندانی ندارد.
پیش اجلاسیه کرسی «توسعه قلمرو تشریع در قرآن کریم»
پیش اجلاسیه کرسی «توسعه قلمرو تشریع در قرآن کریم» دوشنبه، دوم اردیبهشت‌ماه، برگزار شد و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی‌مقدم در این کرسی با اشاره به برخی کار‌های علمی حجت‌الاسلام سیدجعفر صادقی فدکی، ارائه‌دهنده کرسی، گفت: سیمای شیعه از نگاه اهل بیت(ع)، ارتداد از منظر قرآن، پژوهشی در ضرورت توسعه فقه، بررسی و نقد دیدگاه‌های چند معنایی قران، بررسی ۵ دیدگاه در مورد تعداد آیات‌الاحکام و پژوهشی در قواعد فقهی قرآن و توسعه آن از جمله مقالات و کتبی است که ایشان نوشته است.
یوسفی‌مقدم با اشاره به ایجاد سه نوآوری در این کرسی بیان کرد: اولین نوآوری افزایش تعداد آیات‌الاحکام است؛ یعنی نیمی از آیات قرآن آیات‌الاحکام است؛ دوم توسعه فقهی به حریم عقاید و اخلاق و سوم توسعه برداشت‌ها از آیات‌الاحکام است.
نشست علمی «پاسخ به شبهات مهدویت»
نشست علمی «پاسخ به شبهات مهدویت»، سوم ادیبهشت، با حضور خواهران طلبه غیر ایرانی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی(ره) وابسته به جامعه المصطفی العالمیه برگزار شد. در این نشست علمی حجت‌الاسلام والمسلمین آیتی با اشاره به فلسفه ظهور و بروز شبهات و اقسام آن گفت: اساسا خلق شبه از سوی دشمنان اسلام در طول تاریخ همیشه مشهود بوده است و لذا با توجه به تاریخ زمانی نوع شبهات متفاوت بوده است.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه شبهه، مشتبه ترین باطل به حق است، اظهار کرد: دشمنان هیچگاه چشم دیدن اسلام و تشیع را نداشته و ندارند و این چیز تازه‌ای نیست، لذا طلاب و روحانیون باید با مطالعه دقیق و کارشناسی شده با ورود در فضاهای مختلف مجازی و حقیقی نسبت به این شبهات، سم پاشی کنند.
نشست علمی پژوهشی انجمن مهدویت به زبان ترکی استانبولی
نشست علمی پژوهشی انجمن مهدویت با تمرکز بر بیانیه گام دوم انقلاب به زبان ترکی استانبولی با حضور استاد حجت الاسلام و المسلمین محمدی، به همت گروه علمی تربیتی مطالعات اسلامی به زبان ترکی استانبولی به مناسبت ایام میلاد امام عصر(عج) برگزار شد.
محمدی بیان کرد: بیانیه گام دوم انقلاب، نقشه راهی است که علاوه بر ترسیم موقعیت ایران و اسلام در جهان فعلی، تعیین کننده سرفصل ها و مسیر حرکت آینده ما است. در این بیانیه اشاره شده است که در جامعه جهانی امروز، تقابل جدیدی میان اسلام و استکبار ایجاد شده است که در تاریخ سابقه نداشته است.
گفت‌وگو با اندیشمندان و حوزویان
حجت‌الاسلام پاکدل: حرکت خزنده و مرموز تصوف
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی پاکدل، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه برخی فرقه‌ها و جریانات کنونی مانند دالایی لاما گرچه ممکن است چهره جدیدی داشته باشند، ریشه سنتی و کهن دارند، گفت: به فرقه‌ای انحرافی می‌گوییم که جریاناتی ساختگی یعنی معارفی را فراهم کرده باشند که غیر از معارف انبیاء و ائمه(ع) باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه فرقه صوفیه به نام شیعه و با بحث مهدویت حرکت عمیق، خزنده و خطرناکی دارد، گفت: شگردهای مبلغان آن استفاده از شریعت، طریقت و حقیقت و ماجرای خضر و موسی(ع) است.
حجت‌الاسلام نصوری: تطبیق وقایع روز به علائم ظهور عامل مهم تشکیل جریان‌های انحرافی است
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا نصوری، معاون مرکز تخصصی مهدویت، در گفت‌وگو با ایکنا، به آسیب‌شناسی علل و عوامل شکل‌گیری خرافات در زمینه مهدویت و راه‌های مقابله با آنها پرداخت و در بخشی از این مصاحبه به ارائه راهکارهایی برای مقابله با خرافاتی که در زمینه مهدویت شکل گرفته پرداخت و بیان کرد: دو راهکار به نظرم می‌رسد؛ یکی علمی و دومی نیز راهکار عملی است. راهکار علمی این است که باید فضای علمی مهدویت را در جامعه رشد دهیم. الان متأسفانه مباحث علمی در زمینه مهدویت ضعیف است و به جای اینکه مردم را پخته کنیم، داغ می‌کنیم. داغ، سرد می‌شود، اما پخته، خام نخواهد شد. از نظر علمی ضعیفیم به این معنا که نیامده‌ایم به جهت علمی جریان‌سازی کنیم. فقط مرکز تخصصی مهدویت را داریم، اما این یک مرکز مگر چقدر توان دارد؟ در مقابل این حجم بزرگ کار، توان لازم را ندارد. لذا بعد علمی را باید رشد داد.
نصوری تصریح کرد: دومین بعد، بعد عقلانی است. یعنی دوران، دوران منطق و استدلال است و نمی‌توانیم در فضایی به جامعه بگوییم که این کار را به اجبار انجام دهید و با جریان انحرافی به صورت امنیتی برخورد کنیم. باید نگاه، علمی باشد. عده‌ای به جهت اعتقادی و فرهنگی گیر دارند و باید با نگاه عقلی رشد دهیم.
سایر رویدادها
دیدار نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی با قائم‌مقام رادیو و تلویزیون ملی اندونزی
حجت‌الاسلام والمسلمین مجید حکیم‌الهی، نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی، شامگاه سه‌شنبه، سوم اردیبهشت ماه، در دیدار با قائم‌مقام رادیو و تلویزیون ملی اندونزی و هئیت همراه در پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی، روابط سیاسی و اقتصادی ایران و اندونزی را در حال گسترش دانست و اظهار کرد: اشتراکات فرهنگی بسیاری بین دو کشور وجود دارد و در حوزه دانش نیز فرصت‌های زیادی برای افزایش روابط هست.
رئیس مرکز اسلامی جاکارتا با اشاره به فرهنگ مشترک فراوان ایران و اندونزی، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری علمی و گسترش و روابط با اندونزی اعلام کرد و افزود: پس از چهار دهه از سرنگونی رژیم ستم‌شاهی، ایران توانست با تلاش و استعداد جوانان به بالاترین قله‌های علمی جهان دست یابد.
آیت‌الله مکارم: جوایز برنده‌باش قمار است
آیت‌الله مکارم شیرازی به استفتائی پیرامون «مسابقه بزرگ برنده باش» پاسخ گفته و بیان کرد: این کار قمار است و کسانی که شرکت می‌کنند مالک آن جوایز نمی‌باشند.
کتاب «در آینه فقه» به چاپ دوم رسید
کتاب در آینه فقه اثر حجت‌الاسلام و المسلمین ربانی بیرجندی با موضوع تأثیر ادبیات عربی در دانش فقه و کلام در بهار ۱۳۹۸ به چاپ دوم رسید. این کتاب در بردارنده مسائل بسیاری از نقش‌آفرینی‌های دانش نحو از علوم ادبی و دانش کلام از علوم عقلی ـ نقلی بر دانش فقه و تأثر این دو دانش در فرآیند استنباط است، تدوین این کتاب در حقیقت از دغدغه‌های همیشگی استاد ربانی بیرجندی سرچشمه گرفته است.
دغدغه‌هایی چون توجه به علوم پایه و ابزاری در فهم دین، آسیب‌شناسی وضع ادبیات عربی در حوزه علمیه، رصد آثار دانش دینی بر یکدیگر و مطالعه تطبیقی میان آنها؛ این کتاب، فقه را به‌سان آینه‌ای به تصویر کشیده است که در آن نقش‌های دو دانش نحو و کلام هویدا است.
انتهای پیام
