عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی بیان کرد:
توهم افزایش واحدهای دانشگاهی به بهانه تأثیر بیشتر/ انتظار خلاقیت داریم، اما اجازه بروز نمی‌دهیم
گروه دانشگاه ــ معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی با تاکید بر اینکه با گسترش ارتباطات روزافزون الکترونیکی، دانشگاه یک حریم ذهنی برای خود متصور شده و آن جایی که کنش و واکنش و بر هم کنش است، بر اساس چارچوب‌های ذهنی عمل می‌کند، گفت: این توهم است که فکر کنیم برای تاثیر بیشتر باید واحدهای دانشگاهی را گسترش دهیم.
حمیدرضا صادق محمدی، معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی، در گفت‌وگو با ایکنا؛ درباره رسالت جهاد دانشگاهی به‌ویژه در فضای حال حاضر دانشگاه‌های ما و با بیان اینکه تفاوت بین دو نسل سنی زمان انقلاب و امروز آن‌قدر زیاد نیست، اظهار کرد: بزرگترین رسالت فرهنگی جهاد دانشگاهی این است که آن آرمان‌ها و ایده‌ها و آن رویکرد‌ها و اهدافی که وجود داشت و حضرت امام(ره) مطرح می‌کرد و در ذهن عموم مردم به عنوان کلیت عام وجود داشت، زنده نگاه دارد. این آرمان‌ها را در شرایط امروز بازآفرینی کند و اجازه ندهد این‌ها مثل آن چیزی که در فضای امروز مخدوش شده و به گونه‌ای دیگر مطرح می‌شود، جا بیفتد. اگرچه کاری که آن موقع و چهل سال پیش باید انجام می‌شد با کاری که امروز انجام می‌شود، می‌تواند اشتراکاتی داشته باشد، اما در مواقعی تا حد زیادی متفاوت است. مهم این است به آن رسالت اعتقاد داشته باشیم و در این جهت برنامه‌ریزی و سازماندهی کنیم و فعالیت داشته باشیم.
دانشگاه از جامعه جدا نیست
وی ادامه داد: اگر توجه نداشته باشیم، در یک بستری می‌غلتیم و دچار یک توهمی می‌شویم و در چارچوب این توهم سوالاتی برای ما مطرح می‌شود و یا پاسخ‌هایی در ارتباط با قضایا بیان کنیم. مهمترین نکته این است که فضای فرهنگی دانشگاه جدای از فضای فرهنگی کل جامعه نیست. اگر ما این‌ها را در نظر نگیریم، آن وقت در دانشگاه می‌خواهیم مشکلی را حل کنیم که اصلا وجود ندارد. مشکلات فرهنگی را جهت تقریب به ذهن به یک بیمار مثال بزنم. وقتی فرد در یک جامعه دچار بیماری باشد، آیا می‌توانیم برای این بیمار نسخه‌ای جدا بپیچیم؟ نه این‌طور نیست. باید بپذیریم دانشگاه جزئی از کل جامعه است، هر چند جزء خاصی است. شاید بتوان در حالت عادی تاثیرش بیشتر از باقی اجزای جامعه باشد، اما متاسفانه طی این سال‌ها با دانشگاه به صورت مجموعه‌ای برخورد شده و باعث شده در جایگاه اصلی خود قرار نگرفته است.
وی ادامه داد: اگر توجه نداشته باشیم، در یک بستری می‌غلتیم و دچار یک توهمی می‌شویم و در چارچوب این توهم سوالاتی برای ما مطرح می‌شود و یا پاسخ‌هایی در ارتباط با قضایا بیان کنیم. مهمترین نکته این است که فضای فرهنگی دانشگاه جدای از فضای فرهنگی کل جامعه نیست. اگر ما این‌ها را در نظر نگیریم، آن وقت در دانشگاه می‌خواهیم مشکلی را حل کنیم که اصلا وجود ندارد. مشکلات فرهنگی را جهت تقریب به ذهن به یک بیمار مثال بزنم. وقتی فرد در یک جامعه دچار بیماری باشد، آیا می‌توانیم برای این بیمار نسخه‌ای جدا بپیچیم؟ نه این‌طور نیست. باید بپذیریم دانشگاه جزئی از کل جامعه است، هر چند جزء خاصی است. شاید بتوان در حالت عادی تاثیرش بیشتر از باقی اجزای جامعه باشد، اما متاسفانه طی این سال‌ها با دانشگاه به صورت مجموعه‌ای برخورد شده و باعث شده در جایگاه اصلی خود قرار نگرفته است.
الگوی جوان امروز دست‌پرورده دانشگاه نیست
محمدی افزود: خیلی مواقع عموم یک جامعه را می‌توانید بر اساس الگو‌هایی که وجود دارد، بشناسید. یعنی وقتی فضای فرهنگی اوایل انقلاب و زمان دفاع مقدس است، یک الگو‌هایی مطرح می‌شود و این به معنای آن نیست که این‌ها الگو‌های عینی در جامعه نبودند و از بیرون به درون جامعه می‌آمدند. امروز بیشتر به جوامع غربی و قبل انقلاب نزدیک شده‌ایم، یعنی الگو‌ها خیلی شبیه جوامع غربی شده است. از جوانان معمولی در سن دانشگاهی بپرسید، خواهند گفت؛ الگو‌های آن‌ها دست پرورده دانشگاه نیستند. این یعنی شما دانشگاه را سر جای خود در جامعه نمی‌نشانید. به نظرات بها نمی‌دهید و در شرایطی بعضا کنترل شده اجازه طرح بعضی از حرف‌ها را می‌دهید و اجازه بحث و صحبت جدی به آن‌ها داده نمی‌شود. این مشکل هم به وضعیت مدیریت سیاسی جامعه بر می‌گردد. نام این را جناح و نظام مدیریت سیاسی و .. می‌گذاریم که به هر حال در این شرایط وقتی اجازه نمی‌دهیم به شکل مناسبی بیان نظرات سیاسی ناشی از اعتقادات واقعی انجام شود و این در عرصه عمل شکل بروز و ظهور مناسب پیدا کند، مدیریت سیاسی جامعه دچار مشکل می‌شود و سپس خود جامعه دچار مشکل می‌شود و نا به‌سامانی‌های متعددی را مشاهده خواهیم کرد و ظهور و بروز آن در دانشگاه خواهد بود.
محمدی افزود: خیلی مواقع عموم یک جامعه را می‌توانید بر اساس الگو‌هایی که وجود دارد، بشناسید. یعنی وقتی فضای فرهنگی اوایل انقلاب و زمان دفاع مقدس است، یک الگو‌هایی مطرح می‌شود و این به معنای آن نیست که این‌ها الگو‌های عینی در جامعه نبودند و از بیرون به درون جامعه می‌آمدند. امروز بیشتر به جوامع غربی و قبل انقلاب نزدیک شده‌ایم، یعنی الگو‌ها خیلی شبیه جوامع غربی شده است. از جوانان معمولی در سن دانشگاهی بپرسید، خواهند گفت؛ الگو‌های آن‌ها دست پرورده دانشگاه نیستند. این یعنی شما دانشگاه را سر جای خود در جامعه نمی‌نشانید. به نظرات بها نمی‌دهید و در شرایطی بعضا کنترل شده اجازه طرح بعضی از حرف‌ها را می‌دهید و اجازه بحث و صحبت جدی به آن‌ها داده نمی‌شود. این مشکل هم به وضعیت مدیریت سیاسی جامعه بر می‌گردد. نام این را جناح و نظام مدیریت سیاسی و .. می‌گذاریم که به هر حال در این شرایط وقتی اجازه نمی‌دهیم به شکل مناسبی بیان نظرات سیاسی ناشی از اعتقادات واقعی انجام شود و این در عرصه عمل شکل بروز و ظهور مناسب پیدا کند، مدیریت سیاسی جامعه دچار مشکل می‌شود و سپس خود جامعه دچار مشکل می‌شود و نا به‌سامانی‌های متعددی را مشاهده خواهیم کرد و ظهور و بروز آن در دانشگاه خواهد بود.
وی گفت: اگر ما به ازای خارجی دانشگاه را با دانشگاه خودمان مقایسه کنید و تصور کنید بیماری تمثیلی ما وخیم‌تر است، واقعیت ندارد و این‌طور نیست. اینکه آیا جهاد می‌تواند در این شرایط حضور اثرگذاری داشته باشد برمی‌گردد به اینکه چقدر به دانشگاه ظرفیت کار داده شده، حتی در همین دانشگاهی که ظرفیت کار آن محدود است، باید دید چه میزان به جهاد دانشگاهی ظرفیت کار داده شده است. اساتید و مدیریت با یک محدودیت‌هایی مواجه‌اند و جهاد محدودیت‌های بیشتری دارد. در این سال‌ها با وجود فراز و نشیب‌ها، جهاد دانشگاهی با توجه به ظرفیت خود کارنامه قابل قبولی دارد. فضای کار در دانشگاه فضای مناسبی نیست. وقتی مشکلاتی در جامعه وجود دارد چطور در دانشگاه و محیط بسته‌تری می‌توان مشکلات را حل کرد.
توهم است که برای تاثیر بیشتر واحدهای دانشگاهی را بیشتر می‌کنیم
معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی یادآور شد: لازم است مسیر فرهنگی جامعه، سپس مسیر فرهنگی دانشگاه و پس از آن مسیر فرهنگی جهاد را مشخص کنیم. دانشگاه آن مفهوم محیط جغرافیایی فیزیکی محدود که در داخل آن اتفاقاتی می‌افتد نیست، هیچ جای جامعه این‌طور نیست. حتی آن موقع هم که تاثیر و تاثر دانشگاه با بیرون آن جدی بود، این‌گونه نبود. امروز هم که ارتباطات روزافزون الکترونیکی افرایش یافته، حریم ذهنی دانشگاه تغییر پیدا کرده است. آن جایی که کنش و واکنش و بر هم کنش است، این حریم براساس آن چارچوب‌هایی که در این فضا شکل می‌گیرد، تعریف می‌شود. باز تاکید می‌کنم این‌ها از آن توهم‌هایی است که داریم و فکر می‌کنیم برای تاثیر بیشتر باید واحدهایمان را گسترش دهیم.
ماموریت جهاد دانشگاهی الگوآفرینی است
وی با تاکید بر اینکه ماموریت ما در جهاد، الگوآفرینی است، گفت: جهاد باید گلخانه‌ای باشد که جامعه را گلستان می‌کند. این‌ها به فعالیت گزین بر می‌گردد، به اینکه اهداف و آرمان‌ها را فراموش نکنیم و برنامه‌ریزی مناسبی در جهت حرکت در آن راستا داشته باشیم. بررسی کنیم و بهترین کاری که در حال حاضر می‌توانیم انجام دهیم را برگزینیم و بدانیم اولویت کار در ظرفیتی که برای ما تعریف می‌شود، چیست. در هر زمان و هر عرصه‌ای این فعالیت گزین متفاوت است. اگر یک واحد فرهنگی در یکی از استان‌های محروم وجود دارد، آنجا آن فعالیت باید متناسب با جامعه محیط پیرامونی همان‌جا تعریف شود. ممکن است آن کار در آن مجموعه گزین باشد و در واحد و استان دیگری نباشد. قاعدتا فعالیت‌های سراسری گزین اهمیت بالاتری دارد، به این دلیل که این‌ها می‌توانند نقش پیدا کنند و در قالب‌های مختلف ترویج شوند. مهم این است که این فعالیت‌ها را تک‌تک و مجموعه‌ها را مجزا از هم نبینیم، بلکه مجموعه یکپارچه و پازل بزرگی باشد که هر کدام از این قطعه‌ها یک برنامه فرهنگی متصور شود که یک تصویر بزرگ را می‌خواهد ایجاد کند. باید ببینیم چه مقدار امکانات و ظرفیت انسانی و عزم برای کار داریم. این را به بهترین وجه و در بهترین جهت استفاده کنیم.
وی با تاکید بر اینکه ماموریت ما در جهاد، الگوآفرینی است، گفت: جهاد باید گلخانه‌ای باشد که جامعه را گلستان می‌کند. این‌ها به فعالیت گزین بر می‌گردد، به اینکه اهداف و آرمان‌ها را فراموش نکنیم و برنامه‌ریزی مناسبی در جهت حرکت در آن راستا داشته باشیم. بررسی کنیم و بهترین کاری که در حال حاضر می‌توانیم انجام دهیم را برگزینیم و بدانیم اولویت کار در ظرفیتی که برای ما تعریف می‌شود، چیست. در هر زمان و هر عرصه‌ای این فعالیت گزین متفاوت است. اگر یک واحد فرهنگی در یکی از استان‌های محروم وجود دارد، آنجا آن فعالیت باید متناسب با جامعه محیط پیرامونی همان‌جا تعریف شود. ممکن است آن کار در آن مجموعه گزین باشد و در واحد و استان دیگری نباشد. قاعدتا فعالیت‌های سراسری گزین اهمیت بالاتری دارد، به این دلیل که این‌ها می‌توانند نقش پیدا کنند و در قالب‌های مختلف ترویج شوند. مهم این است که این فعالیت‌ها را تک‌تک و مجموعه‌ها را مجزا از هم نبینیم، بلکه مجموعه یکپارچه و پازل بزرگی باشد که هر کدام از این قطعه‌ها یک برنامه فرهنگی متصور شود که یک تصویر بزرگ را می‌خواهد ایجاد کند. باید ببینیم چه مقدار امکانات و ظرفیت انسانی و عزم برای کار داریم. این را به بهترین وجه و در بهترین جهت استفاده کنیم.
معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی با بیان اینکه مجلس قرائت قرآن را همه می‌توانند برگزار کنند و خیلی‌ها هم انجام می‌دهند، اما خوب برگزار کردن مهم است، ادامه داد: بعضی از کار‌هایی که سال‌های اخیر از سوی جهاد انجام شده، خوب است. بحث مناظره یکی از بهترین فعالیت‌های انجام شده از سوی جهاد بوده است. به شکل کار خیلی تاکید ندارم که یک الگویی از جای دیگر بوده، در کل امر مقبولی است. اگر چه اساس و روح کار را به سمتی نبرده‌ایم که دیگران دنبال کنند. ولی در این چارچوب جزء کار‌هایی بود که خوب انجام شده و می‌تواند بهتر هم باشد.
انتظار خلاقیت داریم اما باید اجازه بروز آن را هم بدهیم
وی افزود: همه می‌گویند هر روز بهتر از دیروز باشیم. من می‌گویم فردا بهتر از امروز باشیم. باید برای فردایی که می‌خواهیم موثر واقع شویم، برنامه‌ریزی کنیم، هر چند که ممکن است ظاهر کار مناسب نباشد. یک مثالی بزنم؛ اخیرا در کشور جشنواره فیلم عمار برگزار شد. من به نگاه سیاسی که پشت این جشنواره است کاری ندارم، اما اینکه یک ایده تجملی را بیاوریم در عرصه مردمی و اینکه افراد در جهت اهدافی که دارند، کار کنند، باارزش است. ارزشمندتر می‌بود اگر فقط در جهت آرمان‌های اصلی انقلابی حرکت می‌کرد. رد نمی‌کنم و یا نمی‌گویم کاملا خوب است. اما در سطح عمومی کار خوبی است. شبیه این‌ها عمدتا خلاقیت می‌خواهد. همان‌طور که دنبال جوان‌هایی هستیم که در عرصه کارآفرینی انتظار خلاقیت از آن‌ها می‌رود، باید در این عرصه هم اجازه بروز و ظهور خلاقیت با هدایت به آن‌ها بدهیم.
وی افزود: همه می‌گویند هر روز بهتر از دیروز باشیم. من می‌گویم فردا بهتر از امروز باشیم. باید برای فردایی که می‌خواهیم موثر واقع شویم، برنامه‌ریزی کنیم، هر چند که ممکن است ظاهر کار مناسب نباشد. یک مثالی بزنم؛ اخیرا در کشور جشنواره فیلم عمار برگزار شد. من به نگاه سیاسی که پشت این جشنواره است کاری ندارم، اما اینکه یک ایده تجملی را بیاوریم در عرصه مردمی و اینکه افراد در جهت اهدافی که دارند، کار کنند، باارزش است. ارزشمندتر می‌بود اگر فقط در جهت آرمان‌های اصلی انقلابی حرکت می‌کرد. رد نمی‌کنم و یا نمی‌گویم کاملا خوب است. اما در سطح عمومی کار خوبی است. شبیه این‌ها عمدتا خلاقیت می‌خواهد. همان‌طور که دنبال جوان‌هایی هستیم که در عرصه کارآفرینی انتظار خلاقیت از آن‌ها می‌رود، باید در این عرصه هم اجازه بروز و ظهور خلاقیت با هدایت به آن‌ها بدهیم.
با حرف، اهل فرهنگ، دین و متعهد بودن نمی‌شویم
این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه نخست باید به یک تفاهمی درباره تعریف فعالیت فرهنگی با جوانان رسید، گفت: باید هجو و زائد را کنترل کنیم و اجازه بدهیم در عرصه‌هایی خلاقیت شکل پیدا کند. حتما درباره اردو‌های جهادی شنیده‌اید، اساسا فکر جدیدی نیست. فکر سال‌های اول انقلاب است. همان موقع هم شکل پیدا کرده بود، اما اکنون با امکانات بیشتری این‌ها بازآفرینی و مقداری گسترده شده‌اند و می‌تواند جلوتر برود و عرصه‌ای است که جوانان آن را می‌فهمند و می‌روند و با واقعیت مشکلات مردم تهی‌دست ما آشنا می‌شوند. خود من در ابتدای انقلاب ۵۰ روزی در قالب همین اردو‌ها به روستا رفتم و دیدم چگونه است و عمله‌گی کردم. وقتی جوانی می‌رود و این شرایط را می‌بیند احساس مسئولیت می‌کند. البته این منافاتی ندارد با اینکه به جوان بگوییم چپاول برخی در جامعه را نبیند. باید بپذیریم ما باید با عمل‌مان نشان دهیم که اهل فرهنگ، دین و تعهد هستیم. تا وقتی با حرف باشد جوان باور نمی‌کند.
انتهای پیام
این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه نخست باید به یک تفاهمی درباره تعریف فعالیت فرهنگی با جوانان رسید، گفت: باید هجو و زائد را کنترل کنیم و اجازه بدهیم در عرصه‌هایی خلاقیت شکل پیدا کند. حتما درباره اردو‌های جهادی شنیده‌اید، اساسا فکر جدیدی نیست. فکر سال‌های اول انقلاب است. همان موقع هم شکل پیدا کرده بود، اما اکنون با امکانات بیشتری این‌ها بازآفرینی و مقداری گسترده شده‌اند و می‌تواند جلوتر برود و عرصه‌ای است که جوانان آن را می‌فهمند و می‌روند و با واقعیت مشکلات مردم تهی‌دست ما آشنا می‌شوند. خود من در ابتدای انقلاب ۵۰ روزی در قالب همین اردو‌ها به روستا رفتم و دیدم چگونه است و عمله‌گی کردم. وقتی جوانی می‌رود و این شرایط را می‌بیند احساس مسئولیت می‌کند. البته این منافاتی ندارد با اینکه به جوان بگوییم چپاول برخی در جامعه را نبیند. باید بپذیریم ما باید با عمل‌مان نشان دهیم که اهل فرهنگ، دین و تعهد هستیم. تا وقتی با حرف باشد جوان باور نمی‌کند.
انتهای پیام
