شدائد و سختی‌ها؛ زمینه‌ساز شکوفایی فطرت خداجوی انسان‌ها
گروه معارف ــ تعمق در آیات قرآنی گویای این موضوع است که سختی‌ها و شدائد ابزاری برای شکوفایی و بیداری فطرت خداجوی نوع بشر، چه مسلمان و چه غیرمسلمان است.
به گزارش ایکنا از اردبیل، قرآن کریم در آیات فراوانى از مشکلات و سختى‌ها به‌عنوان یک وسیله ظهور و بروز فطرت انسانى سخن مى‌گوید:
خداوند در سوره‌ای از قرآن می‌فرماید: «وَ ما بِکُمْ مِنْ نِعْمَة فَمِنَ اللّهِ ثُمَّ إِذا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فَإِلَیْهِ تَجْئَرُونَ * ثُمَّ إِذا کَشَفَ الضُّرَّ عَنْکُمْ إِذا فَرِیقٌ مِنْکُمْ بِرَّبِهِمْ یُشْرِکُونَ» «آنچه از نعمت‌ها دارید از خدا است، و، چون بلائى به شما رسد به درگاه او فریاد مى کشید * اما هنگامى که بلا را از شما بر طرف مى کند باز گروهى از شما مشرک مى‌شوند» (نحل، آیات ۵۳ و ۵۴).
در سوره مبارکه «یونس» نیز همین معنى به صورت دیگرى مطرح شده است: «وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمّا کَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ کَأَنْ لَمْ یَدْعُنا إِلى ضُرّ مَسَّهُ» «هنگامى‌که رنج و بلائى به انسان رسد در همان لحظه ما را مى خواند، خفته، یا نشسته، یا ایستاده، اما هنگامى که رنج او را بر طرف ساختیم آن چنان در غفلت فرو مى رود، که گوئى هرگز ما را براى حل مشکلش نخوانده است» (یونس، آیه‌ی ۱۲).
همچنین در سوره «روم» آیه ۳۳ و سوره «زمر» آیه ۴۹ و در سوره «اسراء» آیات ۶۷ ـ ۶۹ نیز همین مطلب با عبارات دیگر و اشارات پر معنى آمده است.
در آیات دیگری از قرآن نیز می‌خوانیم که مشرکان در حال آلودگى خاطر، به سراغ بت‌ها مى‌روند، ولى هنگامى که به سفر دریا مى‌شتابند و طوفان‌ها و گرداب‌ها و بادهاى مخالف آن‌ها را احاطه مى‌کنند، و کشتی‌شان هم‌چون یک پر کاه روى امواج، به هر سو پرتاب مى‌شود و دست آنان از همه چیز بریده و کوتاه مى‌گردد، نور توحید در قلبشان می‌درخشد، تمام معبودهاى ساختگى به کنار مى روند، و خلوص کامل، اما خلوص اجبارى و بى‌ارزش، فراهم مى‌شود؛ ولى به مجرد این‌که طوفان‌ها فرو نشست و حالت عادى بازگشت، پرده‌ها فرو مى‌افتد و خارهاى جانگداز شرک و بت پرستى، در اطراف این گل، ظاهر مى‌شوند.
ممکن است گفته شود؛ این حال توجه بر اثر تلقین و رسوبات فکرى حاصل از فرهنگ اجتماعى و افکار محیط، است.
اما این سخن در صورتى قابل قبول است که، این مسئله تنها براى افراد مذهبى و در محیط هاى مذهبى آزموده شود، اما با توجه به این که این حالت حتى براى سرسخت‌ترین منکران خدا و در جوامع غیر مذهبى، نیز پدید مى‌آید، روشن مى‌شود که ریشه‌اش در جاى دیگر نهفته است، در ضمیر ناآگاه انسان و در درون فطرت و سرشت او است؛ چرا که نوع بشر در سخت‌ترین لحظات که یک قدم یا کم‌تر از آن با مرگ فاصله‌ای ندارند، از درون وجود خویش از نیرویی غیبی و مادی درخواست کمک می‌نمایند که این همان فطرت خداجویی است که طبق آیه قرآنی، خداوند همه انسان‌ها را براساس آن فطرت مقدس خلق کرده است.
منبع: تفسیر نمونه، جلد ۱۶.
تهیه و تنظیم: تقی قاسمی خادمی
انتهای پیام
