بررسی مسائل شرعی پول‌های مجازی در هشتمین همایش بانکداری الکترونیک
گروه اقتصاد ــ رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی بیان کرد: با توجه به اهمیت رمز ارزها و پول‌های مجازی، در هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت ابعاد شرعی و فقهی آنها را بررسی خواهیم کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، علی دیواندری، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، صبح امروز دوشنبه، اول بهمن‌ماه، در نشست خبری هشتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، گفت: این همایش از جایگاه خاصی در نظام بانکی برخوردار است و بانک‌ها، شرکت‌های آی تی، فین‌تک‌ها و تولیدکنندگان و استفاده‌کنندگان از اپلیکیشن‌ها و استادان بانکی در آن حضور دارند. لذا هر ساله از رونق خاصی برخوردار است و امیدواریم امسال هم همانند هفت دوره قبلی این جنب و جوش را شاهد باشیم.
وی افزود: در پژوهشکده تلاش بسیاری شده تا مخاطبان استفاده بیشتری از این همایش ببرند و در کنار آن نمایشگاه تدارک دیده شده است. این همایش در روزهای نهم و دهم بهمن‌ماه در برج میلاد و در سالن‌های متعدد نشست‌های مختلفی برگزار خواهد شد.
دیواندری ادامه داد: فناوری بلاک‌چین و انقلاب آینده دیجیتالی دنیا مهم‌ترین محور این همایش است. قوانینی که باید در این راستا تدوین شود هم در این همایش مطرح خواهد شد.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی یادآور شد: موضوع رمز ارزها و پول‌های دیجیتالی و نحوه تعامل ما با آنها از دیگر محورهای این همایش است و مسائل فقهی و شرعی و همچنین صرافی‌هایی که باید در این زمینه فعال باشند و همچنین کاربرد این رمز ارزها بررسی خواهد شد.
وی بیان کرد: از این رمز ارزها به منزله یک انقلاب در امور مربوط به پول و تجارت یاد می‌شود و این واژه انقلاب هم در این مورد اغراق‌آمیز نیست. تکنولوژی بلاک چین، شفافیت را غیر قابل کپی‌برداری می‌کند و این کاربرد بسیاری در حوزه‌های مختلف تجاری دارد و می‌تواند مفهوم پول را دگرگون کند.
دیواندری ادامه داد: البته باید از الان فرصت‌ها و تهدیداتی که در این زمینه برای ما وجود دارد را بررسی کنیم. لذا پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی به منزله بازوی تحقیقاتی بانک مرکزی در این زمینه هم به مسئولیت خود عمل خواهد کرد.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی همچنین یادآور شد: از جمله دیگر محورهای مورد بررسی در این همایش شامل سامانه‌های پرداخت جایگزین، فناوری های مالی، پرداخت و بانکداری باز، تقلب، پولشویی، کلاهبرداری و روش های مقابله با آن و تحول دیجیتال است. در محور «فناوری زنجیره بلوک و دفاتر توزیع شده» مواردی همانند ماهیت فناوری، پیاده‌سازی‌ها و فناوری‌ها، چارچوب قانونی، خلأهای مقرراتی استانداردهای فنی و اجرایی کاربری دفاتر توزیع شده یا DLT مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
وی به اهمیت بررسی پول‌های مجازی اشاره کرد و گفت: باید بررسی کنیم که آیا پول‌های مجازی، تهدیدی برای اقتصاد ما به شمار می‌روند یا اینکه مکمل پول‌های سنتی به شمار می‌روند. علم فیزیک مسئله نسبی بودن را به اثبات رسانده است. لذا نباید به سمت تمرکز حرکت کنیم، چراکه کنترل غیرمتمرکز در بلاک‌چین نیز با الهام از همین علوم پایه‌ریزی شده است. محور دیگری که در این همایش مورد بررسی قرار می‌گیرد، سامانه‌های پرداخت جایگزین، سامانه‌های پرداخت منطقه‌ای و روش‌های نوین تسویه و پرداخت‌های تجاری هستند.
دبیر هشتمین همایش «بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت» با اشاره به محور دیگر این همایش اظهار کرد: در محور دیگر که «فناوری‌های مالی، پرداخت و بانکداری باز» را شامل می‌شود، موضوعاتی از قبیل دستورالعمل سامانه‌های پرداخت، فناوری‌های مقرراتی رِگ تَگ‌ها، پیمنت بانک یا بانک پرداخت و فناوری مالی و مالیات را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
دیواندری یادآور شد: تقلب، پولشویی، کلاهبرداری و روش‌های مقابله با آن، احراز هویت قوی، تحلیل کلان داده‌ها، کاربردهای هوش مصنوعی در تشخیص و مقابله و حاکمیت داده، تحول دیجیتال، کارایی سیستم بانکی، استانداردسازی فرایندها، مدل‌های جدید کسب و کار و اتحادیه‌های بانکی و پرداخت، از جمله مسائل دیگر مورد بررسی در هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت هستند.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکز بیان کرد: در این همایش 24 سخنران و 11 میزگرد خواهیم داشت و از جمله عنوان یکی از میزگردهای مهم ما «با رمزارزها چه کنیم؟» است. 70 کارگاه آموزشی برای این دوره از همایش پیشنهاد شده بود که 15 مورد از آنها به تأیید کمیته علمی رسیده است.
دیواندری یادآور شد: برگزاری جشنواره مرحوم دکتر نوربخش، معرفی خدمات بانک‌ها و شرکت‌های برتر، از جمله دیگر اقدامات ما در این همایش است. تاکنون 40 طرح از سوی بانک‌ها و 18 طرح از سوی شرکت‌ها برای معرفی در همایش ارائه شده‌اند. همچنین امسال برای اولین بار، مسابقه «کتاب برتر» در زمینه بانکداری الکترونیک و فین‌تک‌ها به این همایش اضافه شده است.
وی با اشاره به موضوع اهمیت حمایت از فین‌تک‌ها و بررسی مسائل مرتبط با آنها در این همایش گفت: با همکاری شرکت ملی انفورماتیک، غرفه‌هایی را برای فین‌تک‌ها در نظر گرفته‌ایم تا خدمات خود را ارائه دهند. ما روز به روز شاهد ظهور و بروز فین‌تک‌ها در نظام بانکی هستیم. فین‌تک‌ها می‌توانند توسعه خدمات را در پی داشته باشند، چراکه گروه‌های کوچک و چابکی هستند که گروه‌های کوچک و چابکی هستند که نیازهای واقعی مردم را درک می‌کنند و برای آنها راهکار ارائه می‌دهند. لذا معتقدم بی‌توجهی به فین‌تک‌ها، ما را به جایی نمی‌رساند.
دیواندری ادامه داد: معرفی مقاله برتر، تصویر برتر و تقدیر از پیشگامان بانکداری الکترونیک از دیگر اقداماتی است که در این همایش انجام خواهد شد. همچنین میزگردی با عنوان «دوران جنگ اقتصادی» را برگزار خواهیم کرد.
دبیر هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت تأکید کرد: امروزه بانک‌ها فین‌تک‌های زیادی را زیر پر و بال خود گرفته‌اند و چون فین‌تک، یک استارت‌آپ در مراحل اولیه رشد است، توجه به آنها بسیار اهمیت دارد. بانک مرکزی هم در این مورد تفکر و تعیین مقررات می‌کند و همین همایش هم می‌تواند جرقه‌ای را در این مورد بزند. هرچند معتقدم همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت تاکنون در حوزه آی تی، تأثیر بسیاری بر بانک مرکزی گذاشته است.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهار کرد: ما باید به یک رمز ارز ملی برسیم و بانک مرکزی هم علاقه‌مند به این کار است اما فعلا در مراحلی نیستیم که در مورد جزئیات آن و نقش پژوهشکده پولی و بانکی در این مورد صحبت کنیم. پول وسیله مبادله، سنجش ارزش و حفظ ارزش پول است و پول‌های مجازی هم چنین کارکردی دارند. البته نباید پولی را مورد توجه قرار دهیم که مقرراتی برای آن وجود نداشته و اثر مثبتی هم بر اقتصاد کشور ندارد.
دیواندری اظهار کرد: البته مفهوم پول دیجیتال بدین معنی نیست که ما بانک نداشته باشیم اما پول مجازی دارای کارکردهایی است که شفافیت ایجاد می‌کند. این پول‌ها کارکردهای کلان خود را خواهند داشت و نهادهای نوظهوری هم برای آنها تأسیس خواهد شد لذا از همین الان باید نحوه مواجهه خود با آنها را بررسی کنیم. البته این موضوع فقط چالش ما نیست بلکه تمام بانک‌های مرکزی دنیا با چنین چالشی مواجه هستند.
وی درباره انتقاداتی که در مورد برخی امتیازات به شرکت‌هایی همانند آسان پرداخت وارد می‌شود، گفت: تا جایی که بنده مطلع هستم رانت و امتیاز خاصی برای آپ وجود ندارد و اگر شرکت‌های دیگری علاقه‌مند به همکاری پژوهشکده پولی و بانکی هستند، همکاران بنده این آمادگی را دارند. البته در میزگردهای این همایش می‌توان چنین موضوعاتی را مطرح کرد و پاسخگویی در این مورد و تفاوت نگاه به اپلیکیشن‌ها باید از سوی قانونگذاران باشد.
دبیر هشتمین همایش «بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت» درباره موضوع حذف چهار صفر از پول ملی گفت: پژوهشکده پولی و بانکی در این مورد مطالعه جدیدی نداشته است. در گذشته در این مورد مطالعه‌ای را انجام و گزارش آن را ارائه دادیم که البته آن موقع بحث حذف سه صفر از پول ملی مطرح بود. اکنون نیز به علت اینکه در طرح جدید بانکداری، موضوع تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان مطرح شده، مسئله حذف چهار صفر نیز مجدداً مطرح شد که البته همانگونه که رئیس کل بانک مرکزی هم توضیح دادند، مراحل طولانی تا تصویب دارد.
دیواندری درباره موضوع موضوع کارمزدها بیان کرد: سیستم بانکی ما کارمزدمحور نیست بلکه عمدتاً از سود تسهیلات، درآمد کسب می‌کند. در سایر کشورها دنیا، وضعیت برعکس است. بدین گونه که درآمد بانک‌های آنها عمدتاً از طریق کارمزد است. لذا تأکید زیادی بر گرفتن سود بالا از تسهیلات ندارند، بلکه سود بسیار پایین در حدود یک درصد دریافت می‌کنند.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تأکید کرد: بدون تردید در زمینه خدمات متداول بانکداری الکترونیک، یکی از بهترین‌ها در دنیا هستیم اما در روندها و فناوری‌های نوظهور همانند بلاک‌چین، عقب هستیم چراکه کارمان را دیر شروع کردیم. خدمات کارتی و همچنین خدمات سامانه‌های متمرکز در شعبه در ایران بسیار مناسب است.
دیواندری ادامه داد: الان تقریباً از چک بی‌نیاز هستیم. چک در مقایسه با گذشته به میزان زیادی اعتبار خود را از دست داده و عمدتاً پشتوانه اعتباری دارد، لذا سامانه‌های بانکداری الکترونیک ما بسیار پیشرفت کرده‌اند؛ هرچند که گاهی انتقاد می‌شود که این سامانه‌ها، سرعت گردش پول ما را بالا می‌برند. با این اوصاف و به دلیل مزایایی که فناوری‌های نوین دارند، باید در زمینه فناوری‌های نوظهور، فعال‌تر باشیم و نظام بانکی ما برای استقبال از آن آمادگی بیشتری داشته باشد.
دیواندری درباره تأثیر گسترش استفاده از پول‌های مجازی بر مقابله و دور زدن تحریم‌ها اظهار کرد: این موضوعی جداگانه است. در سیستم سنتی، برخی قوانین و مقررات از سوی قدرت‌های بزرگ تدوین می‌شد تا به اهداف سیاسی خود دست پیدا کنند. درست است که بلاک چین یا محصولات آن، خارج از تیررس یا دید بانک‌های مرکزی دنیا و بدون کنترل مرکزی در حال فعالیت هستند و باید این را به عنوان واقعیت قبول کنیم اما حجم عملیات ما به گونه‌ای نیست که بگوئیم از طریق بلاک چِین می‌توانیم تحریم‌ها را دور بزنیم.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ادامه داد: اقتصاد ما اقتصاد بزرگی است. لذا نمی‌توانیم همه مشکلات را از این طریق حل کنیم اساساً چنین سیستمی هم برای این کار طراحی نشده اما هنوز در کشور ما چندان عمومی نشده و همه طرف‌های تجاری با آن کار نمی‌کنند لذا انتظار اینکه از این طریق تحریم‌ها را دور بزنیم چندان واقعی نیست.
دیواندری در پایان گفت: در فرآیندهای نوظهور باید فعال‌تر باشیم چراکه روزی فراخواهد رسید که روش‌های متداول در دنیا بسیار عوض خواهند شد. یکی از غفلت‌های ما در مورد فین‌تک‌ها بوده است که هنوز به رابطه همزیستی مسالمت‌آمیزی با بانک‌ها نرسیده‌اند و نظام بانکی باید خودش را به میزان زیادی برای استقبال بیشتر از ورود فکرهای جدید به سیستم بانکی آماده کند.
گزارش از اکبر ابراهیمی
انتهای پیام
