فضای مجازی آزمونی برای سنجش معیار تقوا و چالش عفاف

به گزارش ایکنا؛ امروزه نه تنها در ایران که در بسیاری از نقاط جهان، فضای مجازی انسان‌ها را احاطه کرده است و زندگی انسانی را دچار تغییرات و دگرگونی‎هایی کرده است؛ به‎طوری که طبق آمار‌های رسمی اعلام شده در کشور، حدود ۱۰۰ میلیون تلفن همراه و تبلت فعال وجود دارد که از این تعداد ۴۲ میلیون کاربر به خدمات اینترنتی دسترسی دارند. اگر این تعداد کاربر را از جمعیتی که به دلیل سن نمی‌توانند از گوشی و تبلت استفاده کنند جدا کنیم، ضریب نفوذ بالایی به دست می‌آید.

 

درهم آمیختگی ما با فضای مجازی به قدری بالا رفته که تجربه زندگی بدون این فضا را به سختی می‎توانیم تصور کنیم. اما رشد سریع این فنآوری باعث تغییرات مهمی د‌ر سبک زند‌گی عموم جامعه شد‌ه و فضای اینترنت با جاذبه‌های گوناگون، بیش از د‌یگر ابزار‌های رسانه‌ای توانسته جوانان و نوجوانان ما را به خود جذب کند؛ به طوری که د‌ر حال حاضر، ایران رتبه نخست منطقه غرب آسیا و رتبه ۱۴ جهان را از نظر بیشترین تعد‌اد کاربر اینترنت نسبت به جمعیت کسب کرد‌ه است.

 

این هجوم جمعیت در فضای مجازی با عدم آگاهی و اطلاعات کافی افراد در مورد خصوصیات این جهان، اثرات شوم و ناگواری را هم به همراه داشته است؛ به طوری که بسیاری از جوانان و نوجوانان کشور این فضا را امن‎تر از فضای حقیقی تصور کرده و به آن همچون حریم خصوصی خود نگاه می‌کنند؛ حریمی که آن هم با تغییرات بسیاری همراه شده و فرد به راحتی تصاویر و فیلم‌های شخصی خود را در آن قرار داده و به انتظار تایید و پسندیده شدن (لایک) دیگر افراد است. گویا کاربران برای هر بخش از حال و روز زندگی خود منتظر این تاییدها هستند.

 

در این میان شرکت‌های اروپایی هم از این فرصت برای تبلیغ محصولات خود استفاده می‎کنند که هیچ سنخیتی با نظام اسلامی و فرهنگ ما ندارد؛ دشمنان اسلام هم بعضا با انتشار فیلم‌ها و تصاویر غیر اخلاقی نیز به تبلیغ محصولات و اهداف خود می‎پردازند. در این میان بسیاری از این محتوا‌ها هر روز در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت منتشر می‎شود و در این شرایط تفاوتی ندارد که شما مذهبی باشید یا فردی بی‎اعتقاد، تفاوتی ندارد که شما نمازخوان باشید یا بی‌نماز، تفاوتی ندارد که شما محجبه باشید یا بی‌حجاب چراکه همه ناخواسته با آن‌ها مواجه می‌شویم.

 

این دنیای وسیع، بستر مناسبی برای د‌شمنان اسلام و مسلمان د‌ر جهت ایجاد جاذبه‌های گوناگون و تبلیغات فریبند‌ه شده است؛ به طوری که گاه کلیک بر روی یک آگهی، د‌روازه ورود به سایت‌ها و شبکه‌های غیراخلاقی با تصاویر آلود‌ه و مستهجن می‌شود و کاملا هد‌فمند، کاربران و به ویژه جوانان و نوجوانان را به سمت اهد‌اف مغرضانه خود هد‌ایت می‌کند.

 

اما سوال اینجاست که چگونه می‎توان در مواجهه با این محتوا‌ها خود را حفظ کرد و عفیف بود. همانطور که قرآن فرموده، باید گفت: اگر انسان از دقت و حساب و کتاب عقلانی عوالم بعد از این دنیا خبر باشد و به آن توجه کند هیچ‌گاه به راه خطا نرفته و همیشه قبل از هر کسی خود ناظر بر اعمالش خواهد بود. حیا و شرم، صفتی فطری و ذاتی است که در نهاد همه قرار داده شده است؛ اما ظهور و بروز آن باعث تثبیت و نهادینه شدن آن در تمام زندگی و خودداری از گناه می‎شود.

 

تفاوت گناهان در فضای مجازی نسبت به فضای حقیقی این است که بدون هیچ حد و مرزی می‌توان به دور از چشم مردم به بسیاری از گناهان آلوده شد. در این فضا شیطان انسان را به گناهانی که در فضای حقیقی از انجام آن حیا و شرم دارد دعوت می‌کند؛ لذا کار‌هایی که در فضای مجازی انسان انجام می‌دهد اغلب از دید و اطلاع دیگران مخفی می‌ماند، اما باید دانست که روزی خواهد آمد که تمام این احوالات گناه‌آلود به وضوح برای همه عالم هویدا می‌شود و آن وقت است که انسان از شرم نمی‌داند کجا باید برود پس رعایت حیا در فضای مجازی بسیار لازم‌تر از فضای حقیقی است!

از همین رو باید این کلام خداوند را نه آویزه گوش که آویزه قلب و جان خود کرد که فرمود: «وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُوداً إِذْ تُفیضُونَ فیهِ وَ ما یَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْبَرَ إِلاَّ فی‏ کِتابٍ مُبین‏ [یونس/۶۱]و هیچ عملى را انجام نمى‏‌دهید، مگر اینکه ما شاهد بر شما هستیم در آن هنگام که وارد آن مى‌شوید! و هیچ چیز در زمین و آسمان، از پروردگار تو مخفى نمى‏‌ماند حتى به اندازه سنگینى ذره‌‏اى، و نه کوچک‌تر از آن و نه بزرگ‌تر، مگر این‌که (همه آنها) در کتاب آشکار (و لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است».

بنابراین، برای محفوظ ماندن از شر شیطان و از دست ندادن حیا و عفت، مخصوصا در فضای مجازی، لازم است انسان به این امر توجه کند، که خداوند متعال در همه حال ناظر بر احوال اوست؛ امیرالمؤمنین (ع) نیز در خطبه ۴۵ نهج‌البلاغه می‌فرمایند که «مردم علی (ع) را با چهار چیز یاری کنید؛ نخست تقوا، دوم تلاش و کوشش، سوم عفت و کنترل شهوت و چهارم محکم و استوار بودن. حضرت علی (ع) به عثمان‌بن حنیف می‌گوید که نمی‌گویم مثل من غذا بخورید یا لباس بپوشید چرا که نه بر غذا و نه بر لباس و زندگی شما مثل من قادر نخواهید بود، بنابراین من را با تقوا، تلاش و عفت یاری کنید»؛ ایشان در حکمت ۳۷۴ کلمات قصار خود می‌فرمایند که «اگر کسی عفت بورزد شهید است و با ملائکه محشور می‌شود».

عفتی که حضرت از آن سخن می‌گوید به معنای کنترل شهوات و ولنگاری است؛ پس بیاید سعی کنیم عامل تحریک را فراهم نکنیم، عفت چشم در نگاه به نامحرم داشته باشیم، عفت رفتاری داشته باشیم و در فضای مجازی و روابطمان در این فضا هم عفت بورزیم و به این واقعیت برسیم که عالم مجازی هم محضر خداست و همه در محضر خدا باید ادب و رعایت احترام خالق را داشته باشیم.

درپایان باید گفت: به راستی محتوا‌های منتشر شده در این فضا همچون سرنوشت سیب آدم است، که اغواگرانه انسان را از بهشت به دنیای فانی کشاند؛ درست است که خدا از اسرار دل‎ها آگاه است، اما شاید فضای مجازی آزمونی باشد برای سنجش معیار تقوا و عفت افراد تا فردای قیامت اگر اعتراضی هم داشتند، سرچ‎های شان در موتور‌های جست‎وجو و شیطنت‎هایشان در شبکه‎های مجازی گواه باشد؛ آری دنیای مجازی هم هیچ فرقی با دنیای حقیقی ندارد و چه بسا پاک بودن در این خانه‎های مجازی سخت‎تر هم باشد.

به قلم وهاب خدابخشی
انتهای پیام