نیازمند تفسیری هستیم که «واقعه» تلقی شود/ پاسخگویی به نیازهای روز در تفاسیر
گروه حوزه‌های علمیه ــ عضو مجمع عالی تفسیر حوزه با تاکید بر تالیف تفاسیر گروهی برای رفع نقائص کنونی بیان کرد: اگر قرار است تفاسیر جدیدی نوشته شوند باید به گونه‌ای باشد که به عنوان واقعه تلقی شوند.
حجت‌الاسلام والمسلمین فاطمی، عضو مجمع عالی تفسیر و استاد مدرسه عالی تفسیر حوزه در گفت‌وگو با ایکنا؛ گفت: با پیشرفت‌های حاصل شده در دو قرن اخیر در زمینه تفسیر حرف‌های جدیدی زده شده است.
وی تفاسیر المیزان و التحریر و التنویر را در اوج قله تفسیر در یکی دو قرن اخیر برشمرد و بیان کرد: علامه طباطبایی چون مفسری متأله و فیلسوف بود و با نظرات بزرگانی مانند ملاصدرا، مرحوم سبزواری و ... آشنا بود حرف‌های نوینی در فلسفه و تفسیر مطرح کرد که سبب شده تا این تفسیر در اوج بماند و تمام تفاسیری هم که بعد از آن نوشته شود به نوعی متاثر از این تفسیر خواهد بود.
عضو نویسندگان تفسیر راهنما با اشاره به توانمندی علامه طباطبایی درعلوم مختلف ادامه داد: یکی از وجوهی که علامه در آن متبحر بود ولی مورد غفلت واقع شده است مسئله آشنایی و تسلط ایشان بر روایات تفسیری بود.
عضو مجمع عالی تفسیر و نویسنده آثار قرآنی بیان کرد: بسیاری از تفاسیر گذشته مانند البرهان و درالمنثور تنها به نقل احادیث در ذیل آیات پرداخته‌اند ولی علامه طباطبایی در المیزان با نگاه اجتهادی به تحلیل روایات پرداخته و از روایات به خوبی در فهم آیات قرآن بهره برده است و به ویژه نگاه فلسفی وی قابل تامل است.
وی با تاکید بر اینکه تمامی تفاسیری که بعد از المیزان نوشته شده و یا خواهد شد به نوعی منبع و مصدر آنان این کتاب شریف خواهد بود اظهار کرد: البته این به معنای نبودن اشکالات در این تفسیر نیست ولی همچنان در قله است و تفاسیری هم که قرار است، بنویسیم و نوشته شود که ضروری هم هست نمی‌تواند به المیزان بی‌توجه باشد بلکه بر این مبنا می‌توان حرف‌های جدید را هم مورد توجه قرار دهیم.
فاطمی با اشاره به برجستگی تفسیر التحریر و التنویر هم گفت: یکی از مهم‌ترین دلائل موفقیت این تفسیر این است که محمدبن آشور با تسلط بر معانی بیان و بدیع و ادبیات و تسلط ر آیات قرآن به تفسیر پرداخته است؛ لذا شایسته تکریم است اگرچه باز هم نقصان‌هایی دارد و مهم‌ترین آن فردی بودن این کار است.
فاطمی با تاکید بر اینکه نوشتن هر نوع تفسیر جدید باید فوق تفاسیر کنونی و به خصوص به صورت گروهی نوشته شود تصریح کرد: در چند دهه گذشته تفسیر گروهی از سوی آیت‌الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه آغاز شد و این کار را به شایستگی انجام دادند اما باز هم می‌توان تفسیر برتری داشته باشیم.
وی با بیان اینکه علامه طباطبایی(ره) معقتد بود که هر دو سال یکبار باید تفسیر نوشته شود گفت: امروز تفاسیری از قرآن مورد نیاز است که به عنوان واقعه تلقی شود و بتواند سؤالات روز را پاسخ دهد و صرفا برداشت و فهم علما و نقل مطلب نباشد؛ امروز باید مشکلات و دردهای عدیده بشر را با قرآن درمان کنیم و قرآن هم به خوبی پاسخگوی این نیازها هست.
فاطمی به عنوان نمونه به مسئله حقوق جزا اشاره و عنوان کرد: اندیشمندان حقوق امروز به سمت جرم‌زدایی و بخشش در قوانین پیش می‌روند برخلاف گذشته اما قرآن از ابتدا رویکرد عفو و صفح را در پیش گرفته و تاکید زیادی بر گذشت دارد و همین دستور می‌تواند گشایشی در برخی تعاملات و مشکلات اجتماعی باز کند.
عضو مجمع عالی تفسیر حوزه علمیه با بیان اینکه نگاه برخی افراد به علمی بودن قرآن این است که برخی نظریات علوم را بر قرآن تحمیل کنند در حالی که این رفتار با قرآن نشان دادن شان علمی قرآن نیست بیان کرد: آنچه شان علمی قرآن را اثبات می‌کند این است که قرآن قوانین محکم و بنیادی برای اداره جوامع بشری دارد که تئوری‌ای اثبات شده است و مانند تئوری‌های بشری هم نیست که برخی هنوز وقتی اثبات نشده آن را به صورت پرطمطراقی بیان می‌کنند.
عضو مجمع عالی تفسیر تصریح کرد: قوانین قرآنی علمی‌ترین قوانینی است که مطرح شده است اما کمتر به آن پرداخته‌ایم بنابراین اگر قرار است تفسیری نوشته شود یکی از وجوه بارز آن پرداختن به این چنین نیازهای کاربردی در دنیای معاصر است و حتی می‌توانیم تفاسیری تخصصی بنویسیم.
این استاد و نویسنده قرآنی عنوان کرد: به نظر بنده اعجاز قرآن هم در این موضوع نهفته است که بهترین قوانین را به صورت کاربردی و عملیاتی ارائه کرده است و در حقیقت اعجاز قرآن، قرائت، تدبر و به کارگیری آن رد زندگی به عنوان موفق‌ترین نسخه اداره بشر است.
فاطمی با بیان اینکه تفسیر قرآن، برداشت مفسر است که قطعا بدون خطا نیست تصریح کرد: به همین دلیل برای آنکه بتوانیم تفسیر را برای رفع نیازها به کار ببریم باید موازین و معیارهای تفسیر منقح و ارائه شود تا کارهای تفسیری براساس ضوابط صورت بگیرد.
این محقق و استاد حوزه بیان کرد: متاسفانه گاهی افرادی که اطلاعات کمی دارند و حتی عربی هم بلد نیستند سراغ این کار می‌روند و تفاسیر به رایی صورت می‌گیرد که نمونه بارز آن در دوره کنونی، تفکر وهابیت است؛ در حالی که یک جمله زیبای امام صادق(ع) در مورد جبر و اختیار و مسئله نه تفویض و نه اختیار بلکه امر بین الامرین، تکلیف بسیاری از اختلافات را برطرف کرده‌اند و اگر اشعریون تندرو به همین جمله امام باور داشتند امروز شاهد وهابیت خبیث نبودیم.
وی تاکید کرد: بخش عمده‌ای از تفسیر قرآن در همین تعبیر نهفته است و به همین دلیل هم فرموده‌اند که باید در تفسیر قرآن سراغ اهل‌بیت(ع) برویم.
انتهای پیام
