خط نسخ گنجایش خوانایی بهتری دارد/ زیبایی‌شناسی؛ محور کتابت در دوره معاصر
گروه ادب: عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر با تأکید بر اینکه خط نسخ گنجایش خوانایی بهتری دارد، گفت: امروزه دیگر کتابت به عنوان یک ضرورت نوشتاری مطرح نیست و بعد زیبایی‌شناسی هنری در خطوط کتابت قرآن بیشتر مورد توجه است.
مهدی مکی‌نژاد، مدرس دانشگاه و عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه امروزه دیگر کتابت به عنوان یک ضرورت نوشتاری مطرح نیست و بُعد زیبایی‌شناسی هنری در خطوط کتابت قرآن بیشتر مورد توجه است، عنوان کرد: بر این اساس باید گفت که نستعلیق ایرانی، بهترین خط کتابت قرآن در زمان حاضر است و هر یک از خطوط دارای توانمندی نوشتاری و خوانایی خاص خود هستند.
مکی‌نژاد با بیان اینکه در بررسی و کاربرد خطوط به مباحثی چون خوانایی، اسکلت، فرم و ظاهر خط توجه می‌شود، گفت: هر یک از خطوط نسخ، ثلث و نستعلیق دارای ساختار هندسی خاص خود هستند که در خوانایی آنها موثر است. به عنوان نمونه ثلث دارای قامت کشیده است و ترکیب‌بندی حروف در این خط آن را برای معماری مناسب کرده است، ولی در نستعلیق بیشتر بر منحنی‌ها و حروفی که دارای گردش مدور هستند چون ح، ج و چ تکیه می‌شود.
این محقق توضیح داد: با توجه به سابقه تاریخی از میان خطوط، نسخ گنجایش خوانایی بهتری دارد، ولی امروز که دیگر بحث کتابت به عنوان یک ضرورت نوشتاری مطرح نیست و آیات قرآن به شیوه‌های مختلف و آسان حتی در قالب نرم‌افزار تلفن همراه در دسترس هستند، بیشتر به بُعد زیبایی‌شناسی و نفیس‌نویسی در کتابت قرآن توجه می‌شود.
عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر با بیان اینکه اکنون اساتید بسیاری در حال نگارش قرآن به خط نسخ ایرانی هستند، گفت: نسخ ایرانی نسبت به خط عثمان‌طه ویژگی‌های ممتاز بسیاری دارد. البته بهتر است در حوزه کتابت قرآن در اندیشه رقابت با اعراب نباشیم و کاتبان بر اساس استعداد و توانمندی خود به کتابت در حوزه نسخ ایرانی یا نستعلیق یا خطوط دیگر بپردازند. ایرانیان در عرصه کتابت ممتاز بوده و هستند و هنرمندان کشور ما در بسته فکری و ذهنی خاص خود می‌نویسند.
وی افزود: ابن مقله شیرازی که واضع خط نسخ است، ایرانی بوده و هنرمندان ایرانی نقش مهمی را در تکامل و گسترش این خط ایفا کرده‌اند.
مکی‌نژاد تاکید کرد: بین قرون پنجم تا دهم هجری، کاتبان ایرانی در عرصه‌های مختلف مقام نخست را از آن خود کرده بودند، ولی در دوره قاجار ثلث‌نویسی ایرانیان ضعیف شد.
وی ضمن اشاره به پیشینه کاتبان قرآن افزود: احمد نیریزی بزرگترین نسخ‌نویس ایرانی است که مقام اول را از نظر تعداد و کیفیت در کتابت قرآن‌های نفیس به خود اختصاص داده است.
اخیراً آیت‌الله العظمی جوادی آملی در دیدار با رئیس سازمان دارالقرآن الکریم از اینکه قرآن کریم با خط عثمان‌طه به چاپ می‌رسد گلایه و اظهار کرده بود که خواندن و نوشتن قرآن کریم با خط عثمان‌طه برای بسیاری از افرادی که می‌خواهند قرآن را آموزش ببینند دشوار است.
البته حضرت آیت الله جوادی آملی توصیه به نوشتن و انتشار قرآن با خط ایرانی "نستعلیق" به عنوان عروس خطوط اسلامی کردند؛ که بسیار به جا و تآمل برانگیز است. به نظر می‌اید انجمن خوشنویسان ایران که اساس و محور کارشان نستعلیق است باید در این باره پیشگام می شد. 
